VALET ELEKTROMAGNETIKE….

VALET ELEKTROMAGNETIKE….

Valet elektromagnetike  jane ato vale qe realizojne transmetimin e energjise nepermjet nje vakuumi*ose dukeperdorur nje medium.Kjo behet e mundur nga luhatja(dridhja)* e fushave elektrike dhe manjetike.Atolevizin me nje shpejtesi konstante prej 3X 10 ne fuqi 8 m/s.Shpesh ato quhen rrezatim elektromanjetik.Ato kane nje aplikim te gjere ne teknike prej kohesh.

Valet elektromanjetike perdoren per transmetim radio (vale te shkurtra/vale te gjata),pertelefona,transmetim te energjise apo te sinjaleve pa kabell.Ato mundesojne gjithashtu transmetimin e energjise ne forme valesh te shkurtra,ne forme te rrezatimit infra te kuq,drites ultraviolet,rrezevegama,etj.Te gjitha keto luajne nje rol te rendesishem ne jeten tone te perditshme,dhe ne biznes,dukeperfshire edhe tekonologjine e komunikimit.Ato mund te perdoren gjithashtu ilegalisht si arme.Sipas shtypit anglez te viteve 80 ato jane perdorur nevitet 50-60 nga sistemi sovjetik per te demtuar ne shendet diplomat te huaj ne ate vend.Ato mund teperdoren gjithashtu ne doza te lehta pa pasoja shendeti per te krijuar psikoza frike tek qytetare per te ciletnje shtet i caktuar mund te kete interese te provoje se gjoja jane paranojak si dhe ne raste te tjera. Ndoshta është lehtë të harrojmë se ne në thelb jemi “qënie elektrke.” Sepse të gjitha funksionet tona biologjike që ndodhin përbrenda trupit tonë rregullohen nga rryma, duke filluar nga të rrahurat e zemres deri te funksionet e trurit tonë dhe reaksionet metabolike që ndodhin në secilën qelizë.Kur të mendosh në këtë mënyrë atëherë mund të na duket logjike se ekspozimi ynë i pandërprerë ndajfushave elektromagnetike që lirohet nga pajiset elektrike që na rrethojnë gjithkah do të rezultonte nëpasoja shëndetësore të një lloji apo tjetri. Shumica prej nesh rrethohemi ditë e natë nga sinjalet WI-FI,celularët, telefona pa tela, kompjutor dhe një mori paisje tjera elektrike – që të gjitha lirojnëFrekuencat Elektromagnetike.Sipas Dr. Ann Louise Gittleman, autore e librit Zapped: Why Your Cell Phone Shouldn’t Be Your AlarmClock and 1,268 Other Ways to Outsmart the

Hazards of Electronic Pollution,ne jemi të ekspozuar ndajnivelit rrezatimit radioaktiv për 100 milion herë më shumë se stërgjyshërit tanë. Ashtu si Dr. Gittleman sqaron në librin Zapped,hulumtimet tregojnë se trupi i njeriut është tejet indjeshëm ndaj edhe më të voglit rrezatim, sikur ai i cili lirohet nga celularët dhe telefonat pa tela. Trupi ikap këto frekuenca e elektrike artificiale dhe ato ndërlidhjen me frekuencat natyrale të saj kështu dukepenguar në komunikimin qelizor dhe duke krijuar përgjigje biokimike.Javën e shkuar, një studim zbulues i publikuar në Journal of the American Medical Association kakonfirmuar atë që Dr. Gittleman dhe ekspertët tjerë thonin për fushat elektromagnetike. Hulumtuesit nëInstitutin Kombëtar për Shëndetësi kanë zbuluar se thjeshtë vetëm mbajtja e në celulari aktiv afër kokëspër 50 minuta prodhon ndryshime të dukshme në metabolizmin e trurit.Ky studim është tejet i rëndësishëm për shkak se ofron të na tregoj se trupi i njeriut është i ndjeshëm edhendaj niveleve të vogla të rrezatimit elektromagnetik që lirohet nga celulari.

LËKUNDJET DHE VALËT ….

 Një dukuri që përsëritet në intervale kohe të barabarta quhet

dukuri periodike

. Ju njihni dukuritë tilla si p.sh : lëvizja lëkundëse e një trupi të lidhur me sustën , lëvizja e një lavjerrësi , vibrimet etelave të instrumentave muzikorë , lëkundja e molekulave të trupit të ngurtë rreth pozicionit tëekuilibrit etj. Në këtë kapitull ne do të shqyrtojmë sistemet mekanike që kryejnë lëvizje periodike .Kemi trajtuar mjaft situata ku forca rezultante që vepron mbi një trup është konstante .Në këtosituata nxitimi i trupit është gjithashtu konstant dhe lëvizjen e trupit e përshkruajmë duke përdorur ekuacionet e njohura të kinematikës . Nëse një forcë ndryshon me kohën , nxitimi gjithashtundryshon me kohën dhe nuk mund të përdorim këto ekuacione.Këtu do të paraqesim kinematikëndhe dinamikën e lëvizjes nën veprimin e një force që është proporcionale me zhvendosjen nga pozicioni i ekuilibrit.

 Lëkundje quajmë lëvizjen rreth një pozicioni ekuilibri të qendrueshëm dhe që përsëritet në intervale kohe të barabarta

.Të gjitha vlerat e madhësive fizike që karakterizojnë këtë lëvizjendryshojnë gjatë procesit të lëkundjes duke u përsëritur në intervale kohe të njëjta .

 Lëkundje të thjeshta harmonike

Kur forca që vepron mbi një pikë materiale është gjithmonë e drejtuar nga pozicioni i ekuilibritdhe është proporcionale me zhvendosjen e pikës nga pozicioni i ekuilibrit atëherë pika materialekryen lëkundje të thjeshta harmonike . E tillë është lëvizja e një trupi me masë m të lidhur me njësustë me koeficient elasticiteti k në një sipërfaqe të lëmuar (mungon fërkimi ). Kur susta është e pangjeshur trupi qëndron në prehje në pozicionin e ekuilibrit x=0 .Nëse trupi cohet në pozicioninx duke e zgjatur sustën dhe lëshohet mbi të do të veprojë forca e elasticitetit të sustës e përcaktuar nga ligji i Hukut :9.1Kjo forcë quhet

forcë kthyese

sepse synon rikthimin e trupit në pozicionin e ekuilibrit:gjithmonë është në përpjestim të drejtë me zhvendosjen nga pozicioni iekuilibrit dhe e drejtuar nga pozicioni i ekuilibrit . Nuk është e vështirëtë tregohet se lëvizja e trupi të lidhur me sustën është lëvizje lëkundëse:vlerat e zhvendosjes , shpejtësisë , nxitimit dhe forcës ndryshojnë nëmënyrë periodike .

 Lëkundjet e një trupi nën veprimin e një force kthyese quhen lëkundjetë thjeshta harmonike .

 Një sistem që kryen lëkundje të thjeshta harmonike shpesh quhetoshilator harmonik .

Efekti i Dopplerit....

Efekti i Dopplerit është dukuria fizike e cila definohet si rritje e frekuencës së valëve të perceptuara apo të matura (llogaritura), varësisht se burimi dhe observuesi si qëndrojnë rrespektivsht lëvizin në lidhje me njëra tjetrën.

Historiku

Efekti i Dopplerit, emrin e ka marrë sipas fizicientit dhe matematicientit austriak [Christian Doppler] në vitin 1842 i cili e parashikoi atë, kurse më vonë ajo u vërtetua në vitin 1845 fizicienti hollandez Christoph Buys-Ballot dhenë vitin 1848 fizicienti françez Armand-Hippolyte-Louis Fizeau. Gjithashtu, duhet cekur se edhe dukritë si redshiftin ( ngjyra e kuqe) dhe blueshiftin (ngjyra e kaltërt) e yjeve dhe galaksive janë pasoja të efektit të Dopplerit.

Permbledhje

EFEKTI I Dopplerit-është dukuri që lidhet me përhapjen e valëve të zërit , më së miri mund të skjarohet në shembullin e sirenës së policisë.Zëri i sirenës policore ndërron fuqinë dhe lartësinë varësisht nga shpejtësia e tij- kështu kur automjeti i policisë afrohet edhe valët e zërit më shpejtë depërtojnë deri te veshi, zëri zmadhohet dhe është më i lartë kurse kur automjeti largohet valët arrijnë më ngadalë dhe ky zë qetsohet dhe ulet.Kjo është vetëm një dukje ndryshimi kualitativ i zërit që krijohet nga ndërrimi i shpejtësisë dhe shtrirjes së valëve të zërit,quhet efekti i Dopplerit.Fuqia dhe lartësia e zërit, mirpo objektet nuk ndërrohen.

Efekti i Dopplerit në akustikë

Efekti i Dopplerit ka të bëjë me frekuencën te cilën e dëgjon vrojtuesi varësisht nga gjendja kinematike e tij dhe burimit të zërit. Burimi i zërit që qëndron i qetë, emeton valë zannore me frekuencë f0 . Këto valë i regjistron apo i dëgjon vrojtuesi, që poashtu është i qetë. Në ketë rast, vrojtuesi do të dëgjojë të njëjtën frekuencë te cilën e emeton burimi, pra

Në qoftë se burimi lëviz me shpejtësi vv kah vrojtuesi që qëndron i qetë, vrojtuesi do të dëgjojë frekuencë më të lartë se frekuenca e burimit, për shkak se në veshin e tij arrijnë valë zanore më të shpeshta (fig. 1 ).

Kjo frekuencë mund të llogaritet sipas formulës :

Ku :

 - është shpëjtesia e përhapjes së valëve zanore në mjedisin e caktuar.

Në qoftë se burimi lëviz me shpejtësinë  kundër vrojtuesi që qendron i qetë, vrojtuesi do të degjojë frekuencë më të ulët se frekuenca e burimit, për shkak se në veshin e tij arrijnë valë zanore më të rralla

Kjo frekuencë mund të llogaritet sipas formulës :

Në qoftë se tani fillon të lëviz edhe vrojtuesi me shpejtësi  , kah burimi apo kundër burimit, atëherë frekuenca të cilën e dëgjon vrojtuesi llogaritet me formulën e pergjithshme e cila paraqet efektin e Dopplerit, pra :

Ku :  - është frekuanca të cilën e dëgjon vrojtuesi,

 - frekuenca e burimit,

 - shpejtësia e zërit,

 -shpëjtesia e vrojtuesit dhe

 – shpëjtesia e burimti të zërit.

Shenja plus merret kur burimi dhe vrojtuesi lëvizin njëri kah tjetri dhe shenja minus kur vrojtuesi dhe burimi lëvizin njëri kundër tjetrit. Efekti i Dopplerit shihet te të gjitha llojet e valëve, mirëpo te valët elektromagnetike ka zbatim jashtëzakonisht të madh në përcaktimin e shpejtësisë së yjeve të ndryshëm.

Efekti i Dopplerit në optikë

Efekti i Dopplerit shifet te të gjitha llojet e valëve, mirëpo te valët elektromagnetike ka zbatim jashtzakonisht të madhë në përcaktimin e shpejtësisë së yjëve të ndryshëm (fig. 3). Efekti i Dopplerit në akustikë na mundëson që ta përcaktojmë relacionin ndërmjet frekuencës së matur  dhe frekuencës së burimit të valëve  duke ditur shpejtësinë e valëve të zërit , shpejtësinë e vrojtuasit v dhe shpejtësinë e burimit të valëve , pra:

Në këtë formulë për shpejtësinë e vrojtuesit v mirret shenja plus kur ai lëvizë kah burimi dhe minus kur ai lëvizë prej tij. Po ashtu, për shpejtësinë e burimit të valëve mirret shenja plus kur ai lëvizë kah vrojtuesi dhe minus kur ai lëvizë prej tij.

Efekti i Dopplerit në optikë ka diçka tjetër trajtë, për shkak se duhet marrë parasysh edhe efektet relativiste.Supozojmë se kemi një burim të valëve me frekuencë konstante . Shpejtësia e vrojtuesit ndaj burimit të valëve le të jetë v dhe shpejtësia e përhapjes së valëve të dritës në vakuum  Në këtë rast dallojmë tri raste të regjistrimit të frekuencës nga ana e regjistruesit .

Në qoftë se vrojtuesi lëvizë me shpejtësi v normal në drejtimin e përhapjes sëvalëve të dritës, ai do të regjistrojë frekuencën

‎

që është më e vogël se frekuenca e burimit të valëve . Kjo formulë do të thjeshtohet, nese merret 

që paraqet fenomenin e Dopplerit si te valet akustike.

Në qoftë se vrojtuesi lëvizë me shpejtësi v në drejtim dhe kah të përhapjes së valëve të dritës, ai do të regjistrojë frekuencën  :

 që është më e vogël se frekuenca e burimit të valëve.

Në qoftë se vrojtuesi lëvizë me shpejtësi v në drejtim të përhapjes së valëve të dritës por në kah të kundërtë, ai do të regjistrojë frekuencën :

që është më e madhe se frekuenca e burimit të valëve.

Dihet se spektri optik i një elementi të caktuar në kushtet laboratorike ka një pamje ndaj shkallës së matjes së gjatësive valore të vijave spektrale.

Në yjë ndodhen të njëjtit elemente që ndodhen edhe në Tokë. Kështu regjistrohet p. sh. spektri i hidrogjenit në laboratorium dhe pastaj me ndihmën e teleskopit regjistrohet po ky spektër nga drita e një ylli të caktuar. Kur krahasohen këta dy lloj spektrash, te shumë yjë, shihet se ekziston një shmëngie e spektrit të yllit kah ngjyra e kuqe (fig. 5).

Kjo tregon se ylli largohet nga Toka me një shpejtësi të caktuar. Sa më e madhe të jetë shmëngia, aq më e madhe është shpejtësia e yllit me të cilin largohet nga Toka. Po të gjendej shmëngie kah drita vjollcë, kjo do të thotë se ai yll i afrohet Tokës me një shpejtësi të caktuar. Po të konstatohet se nuk ekziston kurrëfarë shmëngie e spektrit laboratorik ndaj spektrit të ndonjë ylli të caktuar, atëherë ai yll dhe Toka kanë distancë konstante. Është interesant se me këtë fenomen është konstatuar se Vasiona gjendet në një zgjerim të konsiderueshëm.

Shpejtësia v e lëvizjes së yllit përcaktohet me formulen:

Ku :

- është shmangia e matur e gjatësisë valore të vijës spektrale nga shkalla laborattorike,

 - është gjatësia valore e vijës spektrale,

 - është shpejtësia e dritës në vakuum.

‎

Në figurën 6 është dhënë fotografia origjinale e spektrit të yllit të dyfishtë Mizar. Yjët e dyfisht rrotullohen rreth qendrës së përbashkët të masës C. Në këtë figurë janë incizuar tre spektra: spektri laboratorik, spektri a) dhe spektri b) . Spektri laboratorik mundëson matjen e vijave spektrale të yllit. Spektri a) i yllit të dyfisht në çastin kur yjët kur yjët ndodhen në pozicionin e vijës Tokë-yll (fig. 7). Në këtë rast vijat spektrale të yllit dhe të spektrit laboratorik do të përputhen pasi nuk ka lëvizje relative të sistemit Tokë-yll. Spektri b) është incizuar në çastin kur pozicioni i yllit të dyfisht është normal në vijën Tokë-qendër e masës së yllit të dyfisht C. Në këtë rast ylli 1 lëvizë lëvizë duke u larguar nga Toka, ndërsa ylli 2 duke u afruar kah Toka. Për yllin që largohet nga Toka, sipas efektit të Dopplerit, do të kemi shmangie të spektrit të yllit kah ana e kufirit të kuq të spektrit laboratorik, ndërsa për yllin që i afrohet Tokës, do të kemi shmangie të spektrit të yllit kah kufiri vjollcë i spektrit laboratorik. Në spektrin b) vërehen vija spektrale të dyfishta ndaj spektrit a), gjë që vërteton efektin e Dopplerit për dritë.

ZBATIME  TE VALEVE NE MJEKESI….

Ultratingulli është një teknologji e avancuar në të cilin në një frekuencë shumë të lartë valët zanore janë përdorur kryesisht për qëllime diagnostifikimi në mjekësi. Ultratingujt janë përdorur për të marrë pamjet e qarta të "vështira për t’u arritur", pjesët e trupit. Valët janë aq të hollë se ata janë në gjendje të depërtojnë në për një masë të madhe. Në fushën mjekësore, ultratingujt janë përdorur për të hetuar organet e brendshme të trupit të njeriut të tilla si mëlçisë, fshikëz e tëmthit, të pankreasit, veshkat, mitrës, zemër etj Ato përdoren gjithashtu për të thyer gurët në veshka në kokrra të vogla. Më së shpeshti kjo është duke u përdorur për të monitoruar rritjen e fetusit në mitrën e nënës dhe për të zbuluar defektet e lindjes në fetus.¥14. ULTRATINGUJT

 Një skaner me ultratinguj është përdorur për të studiuar rritjen e fëmijës brenda barkut të nënës. Dhënësi i dërgon valët zanore dhe gjithashtu regjistron jehonën e valëve. Dhënësi është ai që presionon mbi lëkurën dhe shprëndan valët nëpër të gjithë trupin. Valët e ultrazërit depërtojnë në organ të trupit njerëzor dhe të marrin reflektimin nga organi i cili do të shqyrtohet. Mikrofoni i ndjeshëm në dhënës regjistron ndryshimet e vogla të tingullit dhe drejtimin e tij. Pastaj ato valët e pasqyruara ultratinguj pasqyrohen në kompjuter dhe kemi një imazh të qartë të fetusit të palindur. Imazh 3D i fetusit ndihmon mjekun të zbulojëndonjë sëmundje ose defekt dhe e ndihmon të monitorojë rritjen e fetusit.¥15. ULTRATINGUJT NËMONITORIMIN E FETUSIT

 Kur kemi shkuar te dentisti për të marrë dhëmbët tanë të pastrohen, dentisti mund të dëshironi të marrë një pamje të tyre për të parë nëse kemi ndonjë dëmtimit të dhëmbëve. Kjo nuk është me të vërtetë një foto, por diçka që quhet një radiografi, ose një X-ray. Dentisti juaj është në të vërtetë duke përdorur një sasi të vogël të rrezatimit për të krijuar një radiografi e cila është një imazh i dhëmbëve tuaj. Rrezatimi që një dentist apo mjek përdor shpesh quhet X-rrezet. X-rrezet janë një formë e energjisë elektromagnetike vetëm drita-rrezet dhe mikro-valët janë. X-rrezet kanë më shumë energji se drita-rrezet mënyrë që ata të mund të depërtojnë dhe të udhëtojë nëpër materialet që drita-rrezet nuk mund. Film është i ndjeshëm ndaj radiografitë në të njëjtën mënyrë që ai është në dritë-rrezeve, aq X- rrezet mund të përdoret për të prodhuar imazhe. X-rrezet që janë dërguar me anë të një objekti mund të prodhojë një imazh në një pjesë të filmit të vendosur në anën e kundërt të objektit. Duke ekzaminuar imazhin ose radiografi, dentisti mund të shqyrtojë dhëmbët për gjëra të tilla si dëmtimit të dhëmbëve, të cilat nuk janë gjithmonë të shihen lehtësisht. Dëmtimit të dhëmbëve mund të jenë defekte shumë të vogla në dhëmbët tuaj. Ata janë shpesh shumë të vogla për tu parë nga thjesht shqyrtimin dhëmbët tuaj me sy të lirë.¥16. RREZET X TE DENTISTI

 Rrezet X gjithashtu të ndihmojnë në trajtimin e pacientëve mjekësore që kanë kancer. Ata mund të vrasin qelizat e keqe në mënyrë që ata nuk mund të vazhdojnë ndarjen e tyre.. X-rrezet mund të përdoren gjithashtu për të vrarë bakteret që shkaktojnë prishje të ushqimit. Kjo është ajo që është përdorur për të ruajtur ushqimin që astronautët konsumojnë , ndërsa gjenden në hënë dhe në hapësirë.¥ Përdorime të tjera.¥17. RREZET X

 Mallrat e konsumit natyrore.¥Shkencë duhet syze dielli për mbrojtje nga rrezet infra të kuqe¥Mjekësi dëmtojnë të dy njerëzit dhe pajisjet në anije. Gjithashtu¥Moti /Retë kuqe nga dielli i cili mund të¥ Perdorimi hapësiror hollë ari mbi anijet kozmike pasqyrojnë rrezet infra të¥Telekomandat gjithashtu kanë disa rreziqe që lidhen me to . Filmat e¥Edhe pse rrezet infra të kuqe Industrisë janë të rëndësishme, ato¥Nxehtësia Ushqime ¥18. RREZET INFRA TË KUQE PËRDORIMI RREZIQE

 Valët janë pjesë e pandashme e jetës sonë. Në të shumtën e rasteve nuk e ndiejmë praninë e tyre por ato janë të shpërndara në forma të ndryshme. Rëndësia e tyre fillon me të folurin e mbaron te diagnostifikimet më të avancuara mjekësore.¥19. PËRFUNDIME Valët janë pjesë e pandashme e jetës sonë. Në të shumtën e rasteve nuk e ndiejmë praninë e tyre por ato janë të shpërndara në forma të ndryshme. Rëndësia e tyre fillon me të folurin e mbaron te diagnostifikimet më të avancuara mjekësore.

ROLI I VALEVE NE DIAGNOSTIKIME…

Rezonanca Magnetike

Ekzaminimi perfekt për diagnostikimin e shumë sëmundjeve

Çfarë është rezonanca magnetike
Rezonanca magnetike është një ekzaminim imazherik joinvaziv, pa dhimbje që ndihmon mjekët në diagnostikimin e sëmundjeve të ndryshme , kur metodat e tjera radiologjike janë të pamjaftueshme. Rezonanca Magnetike, pra RM, përdor fushë të fuqishme magnetike, valë elektromagnetike dhe një kompjuter për të prodhuar pamje të detajuara të organeve, indeve të buta, kockave dhe virtualisht të gjitha strukturave të tjera të brendshme të trupit.

RM nuk përdor rrezatim të jonizuar (rrezet x). Imazhet e detajuara të RM i mundësojnë mjekut të vlerësojë më mirë pjesët e trupit dhe patologji të veçanta që nuk mund të përcaktohen në mënyrë të përshtatshme me metodat e tjera të imazherisë si rreze x, ultratingujt ose tomografinë e kompjuterizuar
(e quajtur edhe CT ).

Rezonanca Magnetike e sistemit muskuloskeletal përdoret për të diagnostikuar apo vlerësuar:
• dëmtimet e meniskut, ligamenteve, kartilagos tendoneve dhe muskujve.
• frakturat (në pacientë të veçantë).
• patologjitë e diskut spinal (p. sh, hernia diskale).
• dëmtimin e shtyllës kurrizore pas traumave
• dëmtimet e lidhura me sportin dhe çrregullimet e lidhura me punën të shkaktuara nga sforcimi i përsëritur ose goditjet e fuqishme.
• infeksionet (p. sh. osteomieliti).
• tumoret (p. sh. tumoret fillestare dhe metastazat) që përfshijnë kockat dhe kyçet
• dhimbjen, ënjtjen ose hemorragjinë në indet brenda dhe përreth kyçeve dhe kockave.

Rezonanca Magnetike gjithashtu përdoret për të diagnostikuar:
• tumoret e kraharorit, abdomenit ose pelvisit
• patologjitë funksionale dhe anatomike të zemrës.
• tumoret dhe anomalitë e tjera të organeve ripro­dhuese (p. sh. uterusin, ovaret, testikujt, prostatën).
• sëmundje të mëlçisë ose organeve të tjera (kur diagnoza nuk arrihet me teknika të tjera).
• anomali dhe sëmundje vaskulare, arteriale dhe venoze(Angiografia RM).
• patologjitë e tëmthit dhe rrugëve hepatobiliare (MRCP) si alternative e ERCP invazive.

Si funksionon procedura?
Ndryshe nga ekzaminimet konvencionale me rreze x dhe tomografia e kompjuterizuar (CT), RM-ja nuk ka radiacion. Ajo përdor fushën magnetike e cila përfitohet nga rryma elektrike. Ndërkohë që ju rrini shtrirë brenda njësisë së RM-së, valët elektromagnetike drejtohen tek protonet në zonën e trupit tuaj që do të studiohet. Nën ndikimin e fushës magnetike, këto protone ndryshojnë pozicionin e tyre, duke prodhuar sinjale që kapen nga bobinat. Më pas një kompjuter përpunon sinjalet dhe prodhon një seri imazhesh secila prej të cilave tregon një shtresë të hollë të trupit që më pas përpunohen në pamje 3 dimensionale shumëplanëshe.

Për shkak se protonet janë më të shumtë në molekulat e ujit, imazhet RM tregojnë diferenca në përmbajtjen e ujit në inde të ndryshme të trupit. Si rrjedhim, RM është veçanërisht e përshtatshme për të zbuluar çrregullimet në zonat e sëmura të trupit, për shembull, zonat e prekura nga tumoret, infeksionet dhe inflamacionet të cilat ndikojnë në prishjen e ekuilibrit të lëngjeve në qelizë dhe jashtë saj. Në përgjithësi, diferencimi i indeve anormale (të sëmura) nga indet normale është veçanërisht më i lehtë me RM sesa me modalitetet e tjera të imazherisë siç janë rrezet x, CT dhe ultratingujt.

Durrësi

Durrësi është qyteti i dytë më i madh në Shqipëri. Qyteti ka mbi 200,000 banorë dhe njëkohësisht është qendra e prefekturës dhe qarkut të Durrësit. Është një nga qytetet më të lashtë dhe më të rëndësishëm ekonomikë të Shqipërisë. Durrësi është i vendosur në bregdetin qëndror shqiptar, rreth 33 km (21 mi), në perëndim të kryeqytetit Tiranë. Ai ndodhet në një nga pikat më të ngushta të Detit Adriatik, përballë porteve italiane të Barit (300 km/186 mi larg) dhe Brindisit (200 km/124 mi larg). Qyteti i Durrësit është i populluar nga rreth 202.000 banorë(me të dhënat e vitit 2009). Në qytetin e Durrësit ndodhet universiteti më i ri publik në Shqipëri i quajtur Aleksandër Moisiu. Durrësi mbahet mend edhe si kryeqyteti i shtetit shqiptar nga 7 marsi 1914 deri më 11 shkurt 1920. Durrësi u bë kryeqytet i Mbretërisë së Shqipërisë nga Princ Vidi kur ai zbarkoi më 7 mars 1914 e deri në vendimin e Kongresit të Lushnjës të datës 11 shkurt 1920 për shpalljen e Tiranës si kryqytetin e ri të shtetit shqiptar.

Amfiteatri i Durrësit

Amfiteatri i Durrësit, më i madhi dhe më i rëndësishmi, jo vetëm në Shqipëri, por edhe në Ballkan, është ndërtuar në fillim të shek të I të e.s gjatë sundimit të perandorit Trajan.

Përshkrimi

Ai ka vlera të veçanta arkitekturore dhe artistike dhe mund të krahasohet me monumentet e kësaj periudhe të Pompeit dhe Kapuas në Itali. Amfiteatri ka trajtë elipsi me diametër 136 metra dhe lartësi rreth 20 m. Shkallarja për shikuesit e veshur me pllaka të bardha merrte 15-20.000 veta, ndërsa në arenë zhvilloheshin luftimet e gladiatorëve.

Ky amfiteatër ka arkitekturë romake dhe ndërtimi i tij në qendër të qytetit 350 m larg detit, fillon në rrafshin e arenës 5,5 m mbi nivelin e detit, ndërsa 2/3 mbështetet në kodër. Amfiteatri 2700-vjeçar qëndron mes 30 amfiteatrove të zbuluar të botës antike nga Roma deri në Budapest dhe Lion. Pas viteve 90 një sërë projektesh synojnë të realizojnë zbulimin e plotë të ndërtesës dhe bashkëpunimi me Universitetin e Parmës pritet të formësojë përfundimisht në të ardhmen të gjithë gjeografinë e shkueshme të Amfiteatrit.

Ndotja e bregdeteve shqiptare, Durrësi

Aty ku jetojnё njerёzit, mbeturinat mbizotёrojnё. Cdo ditё e mё shumё, bregdetet e Shqipёrisё po pёrmbyten nga njё oqean i pashterrshёm mbeturinash. Ky ёshtё njё fenomen tashmё mjaft i dukshёm, sidomos nё plazhin e Durrёsit. Aty ku “BOTA” lufton pёr tё mbajtur pastёr ambjentet e tyre, aty ku njerёz pёrpiqen nё mёnyrё vullnetare, apo organizata tё ndryshme tё merren me pastёrtinë e mjediseve tё jashtme, tё vendeve tё tyre, nё Shqipёri ende “luftohet” pёr politikë, cёshtje ekonomike, apo pёr kapjen e sa mё shumё fotove tё njerёzve te ashtuquajtur VIP.

Pastërtia ndaj ndotjeve të mjediseve Shqiptare ende nuk ёshtё aty ku duhet. Shkarkimet e ujёrave tё zeza sikurse ndodh nё zonёn bregdetare tё Durrёsit, si dhe numri i madh i vetё pushuesve, janё bёrё shkakёtarёt kryesor tё ndotjeve tё ujёrave bregdetare. Jo pak herё, kemi dёgjuar pёr investimet qё “do tё” bёhen mbi mbajtjen pastёr tё mjedisit tonё, por  duket se kёto investime janё lёnё nё harresë.

Baranga, lokale, diskoteka me hapёsira tё mёdha apo tё vogla, kanё ezauruar me kohё bregdetin e Durrёsit. Janё bёrё pёrpjёkje herё pas here, pёr tё mbyllur kёto ambjente tё palicensuara, por ende njё pjesё e mirё e tyre vazhdojnё tё egzistojnё.

Ndёrtimet e jashtёligjshme ndonёse kanё filluar tё prishen, kanё lёnё pasoja tё rёnda, nё zonat bregdetare, duke ndotur detin dhe mjedisin pёrreth. Kёto dhe shumё tё tjera, na kane bёrё tё bashkёjetojmё me “ komshinjtё ” tanё, plehrat! Nёse mbetemi nё heshtje,  duket se kjo  bashkёjetesë  do tё vazhdojё edhe pёr shumё gjatё.

Ndonёse Shqipёria mbahet ndёr vendet me mjediset mё tё bukura natyrore, mbajtja pastёr e bregdetit lё shumё pёr tё dёshiruar. Uji i papastёr, nga mbeturinat dhe mungesa e mbajtjes pastёr nga institucionet pёrkatёse tё higjenёs, kanё bёrё qё tё ulet numri i pushuesve, sidomos atyre Kosovar.

Plazhi i Durrёsit, ndonёse ka hapёsirё tё madhe dhe tё bukur, ka ngelur pa investime tё mёdha, pasi sipas tё dhёnave te Ministrisё sё Mjedisit ёshtё cilёsuar si vendi qё ka plazhet me cilёsi tё dobёt, gjё qё e rradhit atё ndёr plazhet mё problematike tё vendit.

Pjesa mё e madhe e bregdetit tё Durrёsit, nuk bёnё asnjё dallim nga ujёrat e zeza, pasi ёshtё unifikuar njёsh duke u bashkuar me ato. Mungesa e kanalizimeve tё ujirave tё zeza, kanё bёrё qё derdhjet me ujin e papastёr tё derdhen nё det, duke rritur kёshtu propabilitetin e infektimeve. Si tё mos mjaftonin kёto, njё faktor tjetёr i kёsaj problematike ёshtё mungesa e tualeteve publike.