Homotetia
Zgjerim është një lloj i transformimit gjeometrike që ishte në sfond, kur ai erdhi ngjashmërinë e figurave.Megjithatë, ajo është një aleat i fortë për zgjerimin ose zvogëlimin e figurave gjeometrike. Në përgjithësi, kur të aplikoni përhapje në disa projektimit, karakteristika kyçe të tilla si formë dhe kënd, janë ruajtur; por madhësia foto është ndryshuar. Kjo marrëdhënie mund të shpjegohet përmes derivim greke të përhapje fjalës, ku Homos do të thotë të barabartë , dhe thetós vendosur , dmth homothetic shifrat janë vendosur në një distancë të barabartë me "diçka". Makina fotokopjuese që e bëjnë zgjerimet ose reduktime në përgjithësi përdorin përhapje si një parim në operacionin e tij. Më poshtë unë të shqyrtojmë pak më shumë për shifrat homothetic:
Raporti zgjerim midis segmenteve AB , AB " dhe AB''
Në fig mësipërme, ka një segment AB i cili për të krijuar një thyerjen fije qe ka dy herë segment. Për ta bërë këtë, ajo krijon segment AB " , të theksuara në të kuqe në figurën e mësipërme. Kështu, mund të thuhet se:
AB ' = 2. AB ou ainda
AB = 1
Ab ' 2
Në këtë rast, ka një homothety me qendër në A. Pika B 'quhet imazhin (ose homothetic ) pikën B.
Në qoftë se ju të kërkuar për të nxjerrë një segment të ri që kishte trefishtë segmentin fillestar, segmenti do të jetë AB'' , të theksuara në të gjelbër në figurën, që i përgjigjet tri herë gjatësinë e AB . Kështu, këto segmente ekzistojnë mes normën e mëposhtme:
AB'' = 3. AB ou ainda
AB = 1
AB'' 3
Në këtë rast, ka një homothety me qendër A dhe pikës B'' është imazhi i pikën B ose homothetic pikën B.
NGJASHMERIA
Dy objekte gjeometrike janë quajtur të ngjashme në qoftë se ata të dy kanë të njëjtën formë , ose e ka të njëjtën formë si imazh pasqyrë e tjetrit. Më saktësisht, mund të merret nga të tjera duke uniforme shkallë(zgjerimit apo tkurrjes), ndoshta me shtesë përkthim , rotacioni dhereflektim . Kjo do të thotë se ose objekti mund të rescaled, ripozicionuar, dhe pasqyrohen, në mënyrë që të përkojë pikërisht me objekt tjetër. Nëse dy objekte janë të ngjashme, secili është në harmonime rezultat i një shkallë uniforme të tjera.
Për shembull, të gjitha qarqet janë të ngjashme me njëri-tjetrin, të gjithasheshet janë të ngjashme me njëri-tjetrin, dhe të gjitha trekëndëshat barabrinjës janë të ngjashëm me njëri-tjetrin. Nga ana tjetër, elipse janëjo të gjitha të ngjashme me njëri-tjetrin,
Nëse dy kënde të një trekëndësh të ketë masa të barabarta për masat e dy kënde të një trekëndësh, atëherë trekëndëshat janë të ngjashme. Korresponduese anët e poligone të ngjashme janë në proporcion, dhe kënde korresponduese të poligone të ngjashme kanë të njëjtën masë.
Gjenetika dhe Kanceri i Gjirit
Kanceri i gjirit eshte kanceri me i zakonshem qe diagnostikohet tek grate pas kancerit te lekures dhe eshte ne vendin e dyte per sa i perket vdekjeve nga kanceri, pas atij te mushkerive. Shume gra me kancer te gjirit kane anetare te familjes me histori kanceri te gjirit, dhe shkencetaret mendojne qe kjo dobesi ndaj kancerit te mushkerive ka nje perberje gjenetike (te trasheguar). Mutacionet (ndryshime gjenetike te trasheguara) e 2 gjeneve (segmente te ADN-s qe jane njesi biologjike te trashegimise) duket se jane pergjegjes ne rreth 5% te kancereve te gjirit qe diagnostikohen çdo vit ne Shtetet e Bashkuara.
Mundesia eshte me e larte per tu rrezikuar nga kanceri eshte nese :
- Ne familje jane 3 ose me teper gra me kancer te gjirit ne nje brez te vetem.
- Ne familjen tuaj , grate zhvillojne kancer te gjirit ne nje moshe me te re (me te re se 50 vjeç)
- Kanceret e gjirit ne familje shpeshhere gjenden ne te dy gjinjte.
- Ka raste kanceresh te gjirit dhe vezoreve ne te njejten familje.
Nuk ke ç’të bësh kur ke një trashëgimi të caktuar gjenetike
nga të parët e tu, pasi nuk mund të ndryshohet ajo që të
është përcjellë. BRCRA1 është gjeni që tregon predispozitën
e lartë të dikujt për kancer gjiri dhe ky gjen është lehtësisht
i identifikueshëm. Ky gjen është shumë i rrallë tek ata njerëz
që nuk e kanë gjenetikisht prirjen për kancerin e gjirit. E
vetmja gjë që mund të bëjmë në një rast të tillë është identifikimi
i hershëm i gjenit dhe marrja e masave për të shmangur
çdo gjë që mund të ndihmonte në aktivizimin e tij
nga të parët e tu, pasi nuk mund të ndryshohet ajo që të
është përcjellë. BRCRA1 është gjeni që tregon predispozitën
e lartë të dikujt për kancer gjiri dhe ky gjen është lehtësisht
i identifikueshëm. Ky gjen është shumë i rrallë tek ata njerëz
që nuk e kanë gjenetikisht prirjen për kancerin e gjirit. E
vetmja gjë që mund të bëjmë në një rast të tillë është identifikimi
i hershëm i gjenit dhe marrja e masave për të shmangur
çdo gjë që mund të ndihmonte në aktivizimin e tij
Kanceri i gjirit është ndërmë të përhapurit nëbotë dhe çka përbënme të vërtetë një faktshqetësues është shtimi i numrittë grave të sëmura gjithnjë e mëtepërPërqindjen më të lartë e kanë gratë e veriut dhe të perëndimittë Evropës, si dhe të veriuttë kontinentit amerikan, ndërsamë pak të prekura janë ato që banojnë në vendet afrikane dheaziatike. Historikisht, metoda për luftimin e kancerit të gjirit,siç ndodh edhe në shumë lloje t tjera kanceresh, është diagnostikimii hershëm dhe trajtimi me
medikamentet e duhura. Por, gjithnjë e më shumë, po vihet re mundësia e parashikueshmërisësë rrezikut individual dhe veprimetqë duhet të ndërmerren për
parandalimin e tij.
medikamentet e duhura. Por, gjithnjë e më shumë, po vihet re mundësia e parashikueshmërisësë rrezikut individual dhe veprimetqë duhet të ndërmerren për
parandalimin e tij.
Gjenetika
Një faktor shumë i rëndësishëm është edhe predispozita gjenetike e individëve ndaj një sëmundjeje të tillë, çka përbën një faktor të cilin nuk mund ta
kontrollosh dot. Nuk ke ç’të bësh kur ke një trashëgimi të caktuar gjenetike nga të parët e tu, pasinuk mund të ndryshohet ajo që të është përcjellë. BRCRA1 është
gjeni që tregon predispozitën e lartë të dikujt për kancer gjiri dhe ky gjen është lehtësisht I identifikueshëm. Ky gjen ështëshumë i rrallë tek ata njerëz që nuk e kanë gjenetikisht prirjen për kancerin e gjirit. E vetmja gjë që mund të bëjmë në një rast të tillë është identifikimi I hershëm i gjenit dhe marrja e masave për të shmangur çdo
gjë që mund të ndihmonte në aktivizimin e tij. Është plotësisht e mundur mbajtja e një mënyre jetese që shmang në maksimum lindjen dhe përhapjen e kancerit.Ndërsa për ato gra që nuk e kanë një gjen të tillë, do të ishte e mjaftueshme një mamografi e
herëpashershme mbi moshën 40 vjeç. Nëse jeni të prirur gjenetikisht, atëherë kontrolli duhet të jetë më i shpeshtë dhe duhen marrë disa lloj mjekimesh të
shoqëruara me mënyra jetese të përshtatshme.
Një faktor shumë i rëndësishëm është edhe predispozita gjenetike e individëve ndaj një sëmundjeje të tillë, çka përbën një faktor të cilin nuk mund ta
kontrollosh dot. Nuk ke ç’të bësh kur ke një trashëgimi të caktuar gjenetike nga të parët e tu, pasinuk mund të ndryshohet ajo që të është përcjellë. BRCRA1 është
gjeni që tregon predispozitën e lartë të dikujt për kancer gjiri dhe ky gjen është lehtësisht I identifikueshëm. Ky gjen ështëshumë i rrallë tek ata njerëz që nuk e kanë gjenetikisht prirjen për kancerin e gjirit. E vetmja gjë që mund të bëjmë në një rast të tillë është identifikimi I hershëm i gjenit dhe marrja e masave për të shmangur çdo
gjë që mund të ndihmonte në aktivizimin e tij. Është plotësisht e mundur mbajtja e një mënyre jetese që shmang në maksimum lindjen dhe përhapjen e kancerit.Ndërsa për ato gra që nuk e kanë një gjen të tillë, do të ishte e mjaftueshme një mamografi e
herëpashershme mbi moshën 40 vjeç. Nëse jeni të prirur gjenetikisht, atëherë kontrolli duhet të jetë më i shpeshtë dhe duhen marrë disa lloj mjekimesh të
shoqëruara me mënyra jetese të përshtatshme.
Mjekimet parandaluese
Me të identifikuar gjenin kanceroz, mund të nisni marrjen e disa mjekimeve për ta
parandaluar “zgjimin” e tij. Një nga karakteristikat e kancerit është se të krijon përshtypjenfillestare të një sëmundjeje inflamatore. Në këtë rast, një masë
parandaluese do të ishte marrja e mjekimeve anti-inflamatore. Ndër to mund të përmendim një dozë të ulët të aspirinës. Ka disa mjekë që nuk e rekomandojnë një gjë të tillë, megjithatë kjo kurë parandaluese është shumë e përhapur në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Kjo kurë parandalon edhe sëmundjet e zemrës. Për momentin, mjekimi më i përdorur parandalues për kancerin e gjirit është Tamoxifeni,
një anti-inflamator shumë i fuqishëm. Aktualisht shumë institute kërkimore mjekësore po merren me krijimin e ilaçeve parandaluese për kancerin e
gjirit, të cilat ende nuk kanë dale në treg, por pritet brenda një kohe të shkurtër. Kanceri i gjirit është një sëmundje që ka të bëjëshumë me gjendjen hormonale të gruas gjatë stadeve të jetës së saj, ndaj përdorimi i hormoneve të caktuara është një nga masat që mund të rekomandohen në të ardhmen për parandalimin
e kancerit. Vështirësia e përdorimit të medikamenteve parandaluese nuk qëndron tek ato, por te vështirësia e identifikimit të gjenit kanceroz BRCRA1. Nuk
ka ende një mënyrë efikase për identifikimin e këtij grupi njerëzish, ndaj edhe medikamentet parandaluese, sado efikase që mund të jenë, duhet të përdoren
me shumë kujdes.
Me të identifikuar gjenin kanceroz, mund të nisni marrjen e disa mjekimeve për ta
parandaluar “zgjimin” e tij. Një nga karakteristikat e kancerit është se të krijon përshtypjenfillestare të një sëmundjeje inflamatore. Në këtë rast, një masë
parandaluese do të ishte marrja e mjekimeve anti-inflamatore. Ndër to mund të përmendim një dozë të ulët të aspirinës. Ka disa mjekë që nuk e rekomandojnë një gjë të tillë, megjithatë kjo kurë parandaluese është shumë e përhapur në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Kjo kurë parandalon edhe sëmundjet e zemrës. Për momentin, mjekimi më i përdorur parandalues për kancerin e gjirit është Tamoxifeni,
një anti-inflamator shumë i fuqishëm. Aktualisht shumë institute kërkimore mjekësore po merren me krijimin e ilaçeve parandaluese për kancerin e
gjirit, të cilat ende nuk kanë dale në treg, por pritet brenda një kohe të shkurtër. Kanceri i gjirit është një sëmundje që ka të bëjëshumë me gjendjen hormonale të gruas gjatë stadeve të jetës së saj, ndaj përdorimi i hormoneve të caktuara është një nga masat që mund të rekomandohen në të ardhmen për parandalimin
e kancerit. Vështirësia e përdorimit të medikamenteve parandaluese nuk qëndron tek ato, por te vështirësia e identifikimit të gjenit kanceroz BRCRA1. Nuk
ka ende një mënyrë efikase për identifikimin e këtij grupi njerëzish, ndaj edhe medikamentet parandaluese, sado efikase që mund të jenë, duhet të përdoren
me shumë kujdes.
Lindja e fëmijëve
Një nga teoritë që shpjegon rritjen e numrit të të sëmurave me kancer gjiri në të gjithë
botën, veçanërisht në vendet e zhvilluara dhe gjysmë të zhvilluara është sjellja në jetë e fëmijëve në një moshë të vonë. Duket se pasja e një fëmije në moshë të hershme është një “masë” parandaluese. Madje, sa më herët, aq më mirë. Megjithatë bëhet fjalë vetëm për statistika. Ndoshta shumë statistika që lidhen me kancerin e gjirit janë
vetëm koincidenca dhe nuk kanë të bëjmë me kancerin, por gjithsesi nuk mund të përjashtohet fakti se ato janë një mundësi. Nëse një grua e ushqen me gji fëmijën
e saj, mendohet se trupi prodhon hormone mbrojtëse për kancerin e gjirit. Zakonisht grate i ushqejnë fëmijët gjatë moshës 29, apo 30 vjeç dhe kjo bën që ato të jenë shumë më të mbrojtura në pjesën tjetër të jetës. Ushqimi I fëmijës me qumësht gjiri është masë mbrojtëse për moshën kur kanceri i gjirit ka më shumë gjasa që të shfaqet, pra për moshën 50-60 vjeçare. Mendohet se ky veprim i mbron gratë në fazën fillestare të sëmundjes. Nëse të gjitha gratë do të ushqenin fëmijët e tyre për një kohë të gjatë
me gji, atëherë, sipas statistikave, në 20 gra të diagnostikuara me kancer
gjiri do të shpëtonte njëra, ose e thënë ndryshe do të kishte një përmirësim prej 5 perqind të shifrës .
Një nga teoritë që shpjegon rritjen e numrit të të sëmurave me kancer gjiri në të gjithë
botën, veçanërisht në vendet e zhvilluara dhe gjysmë të zhvilluara është sjellja në jetë e fëmijëve në një moshë të vonë. Duket se pasja e një fëmije në moshë të hershme është një “masë” parandaluese. Madje, sa më herët, aq më mirë. Megjithatë bëhet fjalë vetëm për statistika. Ndoshta shumë statistika që lidhen me kancerin e gjirit janë
vetëm koincidenca dhe nuk kanë të bëjmë me kancerin, por gjithsesi nuk mund të përjashtohet fakti se ato janë një mundësi. Nëse një grua e ushqen me gji fëmijën
e saj, mendohet se trupi prodhon hormone mbrojtëse për kancerin e gjirit. Zakonisht grate i ushqejnë fëmijët gjatë moshës 29, apo 30 vjeç dhe kjo bën që ato të jenë shumë më të mbrojtura në pjesën tjetër të jetës. Ushqimi I fëmijës me qumësht gjiri është masë mbrojtëse për moshën kur kanceri i gjirit ka më shumë gjasa që të shfaqet, pra për moshën 50-60 vjeçare. Mendohet se ky veprim i mbron gratë në fazën fillestare të sëmundjes. Nëse të gjitha gratë do të ushqenin fëmijët e tyre për një kohë të gjatë
me gji, atëherë, sipas statistikave, në 20 gra të diagnostikuara me kancer
gjiri do të shpëtonte njëra, ose e thënë ndryshe do të kishte një përmirësim prej 5 perqind të shifrës .
Disa të gabimet rralla në dy gjene të ADN-së lidhen ngushtë me kancerin e zorrëve.
Shkencëtarë nga universiteti i Oksfordit renditen të gjithë gjenet e ADN-së të 20 personave nga familje me histori të kancerit të zorrëve. 8 nga 20 personat kishin zhvilluar kancer në zorrë, ndërsa pjesa tjetër kishte një kushëri të parë parë me këtë sëmundje. Rezultatet e studimit që u publikuan në revistën Nature Genetics, tregojnë se të gjithë ata që kishin një të metë në gjenet POLE dhe POLD1 u prekën nga kanceri në zorrë ose kishin shenja parakanceroze.
Për të konfirmuar rezultatet, shkencëtarët vëzhguan për të meta të këtyre dy gjeneve në 4 mijë persona me kancer të zorrëve, dhe në rreth 7 mijë të tjerë pa këtë sëmundje.
Tek njerëzit pa kancer të zorrëve, nuk u gjet asnjë nga gabimet gjenetike, ndërsa një defekt në gjenin POLE u gjet tek 12 persona në grupin e njerëzve me kancer të zorrëve, dhe tek 1 person që kishte defekt në gjenin POLD1.
Studimi gjithashtu sugjeron se të metat në gjenin POLD1 mund të shtojnë rrezikun për kancer në mitër dhe kancer në tru, pasi 7 persona në studim u diagnostikuan me kancer në gji dhe 1 person u prek nga 2 tumore në tru.
Autorët thonë se këto gabime gjenetike janë te rralla, por nëse një person i trashëgon, gjasat për kancer në zorrë janë të larta. Nga analizimi i personave me histori familjare me këtë kancer, mjekët mund të identifikojnë ata që janë në rrezik të lartë dhe keshtu mund të përpiqen për të parandaluar sëmundjen duke përdorur kolonoskopy dhe metoda te tjera.
POLE dhe POLD1 janë 2 gjenet e përfshira në proceset që riparojë ADN-në. Nëse këto gjene nuk funksionojnë siç duhet, ADN-ja e një personi mund të dëmtohet, duke çuar në ndryshime gjenesh që shkaktojnë kancerin e zorrëve.
Sipas autorëve, studimi gjithashtu tregon se shkencës i mbetet ende shumë për të mësuar në lidhje me gjenet që rrallë gabojnë, dhe se në ç’mënyrë këto gabime rrisin rrezikun e një personi nga kanceri i zorreve.
.jpg)
