Shteti dhe revolucioni,Vladimir Iliç Uljanov
JETA DHE VEPRA E TIJ
Vladimir Iliç Uljanov – Lenini lindi më; 10 prill 1870 dhe vdiq me 21 janar 1924 Gorki, Moskë ishte një revolucionar rus, politikan komunist, pjesëmarrës dhe lider në Revolucionin e Tetorit, udhëheqësi i parë i Republikës Sovjetike Socialiste Ruse dhe që nga viti 1922 lideri i parë i Bashkimit Sovjetik. Më 1999 ai u emërua nga revista TIME Magazine si një prej 100 njerëzve më me ndikim të shekullit XX.
Kontributet e tija në teorinë Marksiste përgjithësohen si Leninizëm.
Lenini ishte i biri i një aristokrati të ri që kishte depërtuar në shtresat e larta si inspektor shkolle.Familja e tij ishte një përzierje etnike, paraardhësit e tyre ishin : rus, mordovian, kalmyk, hebre, gjermanë të Vollgës dhe suedezë.
Prejardhja e familjes së tij mund të jetë e përzier edhe me etni tjera. Lenini ishte pagëzuar në Kishën Ortodokse Ruse.
Revolucionarë, themelues i partisë bolshevike, udhëheqës i revolucionit komunist tetor 1917, dhe kreu i shtetit sovjetik. Pasi u përjashtua nga Universitetin Kazan ai studioi Karl Marksin duke miratuar idetë e tij. Lenini bëri futjet më të rëndësishme për doktrinën marksiste në përgjigje të kërkesave të praktikës revolucionare.
Këto futje formojnë leninizmin i cili tregon aftësitë e tij si një takticien dhe fleksibilitetin e tij në politike. Një kontribut kyç ishte koncepti i partisë revolucionare, të zhvilluar së pari në cfarë duhet të bëhet? (1902) dhe një hap përpara, dy hapa prapa (1904).
Pikë tjetër ishte koncepti i "centralizmit demokratik".
Në shteti dhe revolucionin (1917) ai arsyeton vendimin e tij për të kapur pushtetin dhe për të krijuar atë.
Gjatë gjithë jetës së tij Lenini shpesh përdorte pseudonime për punë ose për arsye sigurie. Lenini mbaroi shkollën me nderime dhe u pranua në Universitetin Kazan për të studiuar ligjin, por u përjashtua së shpejti për të marrë pjesë në protestat studentore.
Rreth kësaj kohe ai u interesua në veprat e Karl Marksit. Ai vazhdoi studimet e tij në Universitetin e Shën Petersburgut.
Lenini filloi praktikën e tij si avokat në Samara, një qytet port në Vollga në pjesën qendrore të Rusisë. Ai madje mori pjesë në disa gjyqe qe ju paraqiten për mbrojtje.
Në vitin 1893 ai shkoi në Shën Petersburg atëherë kryeqyteti i Perandorisë Ruse. Lenini shpejt u përfshi me shoqëritë marksiste dhe grupeve radikale duke botuar edhe disa shkrimet të tij. Shumica e tyre u shpallën të paligjshme duke kaluar nga dora në dorë pa I shpetuar syrit te radikalëve ruse si dhe policinë ruse. Në vitin 1895 ai themeloi grupin e tij të quajtur "Bashkimi për Çlirimin e klasës punëtore".
Së shpejti ai u arrestua së bashku me bashkëpunëtorët e tij. Në mërgimin siberian ai u takua me gruan e cila do të bëhet shoqëruese i tij për 26 vitet e mbetura të jetës. Pra Lenini, së bashku me gruan e tij, vendosi të largohet nga vendi.
Larg nga Rusia ai krijoi vetë makinën e tij propagandistike. Lenini u kthye në Rusi, kur vendi ishte në prag të revolucionit në vitin 1905. Mitingjet politike shpërthyen në të gjithë vendin që linden nga humbja e turpshme e Luftës ruso-japoneze (1904-1905).
Pakënaqësia në mesin e fshatarëve rusë ishte e madhe dhe në tetor 1905 shume ruse filluan grevën. Lenini nuk e humbi shansin e tij. Ai kishte parashikuar një goditje revolucionare dhe dha rekomandime:
"Disa duhet të vrasin agjentet hije, të tjere duhet te hedhin në erë stacionet policore, të tjerët do të vjedhin banka ..."
Kryengritja e vitit 1905 ne Mosk u shtyp nga autoritetet, por ajo mësoi Leninin se forca e vërtetë ishte me proletariatin - punëtorët, ushtarët dhe fshatarët te cilet do të bëhen armët e revolucionit të tij dhe instrumentet e diktaturës së tij.Ndërkohë Car Nikolla II tha nën një presion të madh publik.Parlamenti rus ka lindur edhe pse nuk zgjati shumë, kjo nënkuptonte rritjen e borgjezisë Liberale, duke përbuzur shumë Lenini.
Car Nikolla emigroi në Zvicër.
Për Rusinë kjo ishte një epokë e politikës "nëntokësore" me trendet e shumta rivale revolucionare që nuk ishin shumë të ndershëm në lidhje me metodat që ata zgjodhën; propaganda është përdorur aq shpesh sa dinamiti. Edhe pse jashtë, Lenini organizoi gazeten ligjore në Shën Petersburg, të quajtur "Pravda" ("E vërteta").
Ajo përbëhet nga artikuj të shumtë nën pseudonimet e ndryshme për gazetat bolshevike. Edhe pse Lenini qëndronte jashtë vendit, ai mbeti forca udhëheqëse për bashkëpunëtorët e tij dhe bëri gjithçka që mundej për të ushqyer shpirtin revolucionar, por jo pa ndihmën e sponsorëve të huaj, të cilat më vonë ndihmuan që Lenini ta akuzojnë për spiunazh.
1917-ta dhe hapat e para të diktatorit të ri
Revolucioni i shkurtit erdhi si një goditje ndaj Carit por edhe të revolucionarëve të shumte, duke përfshirë Leninit. Ai nuk kishte qenë në Rusi për 17 vjet, përveç për një periudhë prej disa javësh. Pas ardhjes se tij ne Rusi përmbysja cariste ishte vetëm hapi i parë qe Lenini ishte duke u përgatitur për betejën e madhe për shtetin Socialiste. Ai bëri thirrje për një revolucion të ri socialist.
Ai takoi opozitën brenda rrethit të mbështetësve të tij. Aleati I vjeter I tij Georgy Plekhanov I cili e kishte quajtur idene e tij te "çmendur" tashme ishte i sigurt se anarkia do të përhapet në të gjithë Rusinë. Plani i Leninit ishte revolucioni i proletariatit. Popullariteti i tij është bazuar në populizëm absolut, ai ka punuar në menyre te përkryer për turmat e zemëruara të gatshëm për veprim.
Ata dëgjuan pikërisht ate që ata donin "Fuqia për njerëzit! Fuqia për të sovjetikëve! “
Lenini kishte një fuqi të mahnitshme mbi turmat.
Bashkëkohore te Leninit, Nikolaj Sukhanov, një aktivist socialist dhe një kritik i famshëm i Revolucionit bolshevik shkroi: "Lenini është një orator i një fuqie të madhe i cili është i aftë të thjeshtesoj edhe një çështje të komplikuar. Ai arrin që mendjet e njerëzve të humbasin vullnetin e tyre, derisa i skllavëron ato. "
Pas një grushti shteti të dështuar në korrik të atij viti Lenini kishte ikur në Finlandë së bashku me mbështetësit e tij. Nga atje ai i dërgoi letra kolegëve të tij. Radikalizmi i pikëpamjeve të tij tronditen disa nga përkrahësit e tij më të vjetër, sepse kërkoi një kryengritje të armatosur.
Ai u kthye fshehurazi në tetor dhe pavarësisht kundërshtimeve të thella brenda partisë, ai arriti atë që ai kishte planifikuar: Rënien e Qeverisë së Përkohshme. Këshilli Sovjetik i Popullit u krijua dhe Leninin e vënë në krye të saj.
Ai lëshoi dekret pas dekreti ku kërkonte:
1.Tokë të fshatarësisë
2. Kontrollin e punëtorëve në fabrikat,
3.Dëbimin e sipërmarrësit nga fabrika.
Lenini kishte një eufori, të cilën ai vetë e përshkroi si "marramendje“.
Një nga lëvizjet e para të qeverisë së Leninit ishte për të ndaluar të gjithë shtypin opozitar.Kur u pyetën në lidhje me lirinë e fjalës Lenini u përgjigj: "Liria e shprehjes? Ne nuk jemi duke shkuar për të kryer vetëvrasje.
Por premtimet e bukës dhe paqes ishin më të lehta për të bërë se sa për të ekzekutuar. Megjithë kundërshtimin e ashpër brenda qeverisë Lenini nënshkroi një traktat paqeje me Gjermaninë te pafavorshëm në çmimin e humbjes së territorit dhe pagesën e një dëmshpërblim. Ky traktat paqe dhe reforma e tokës zgjeruan hendekun brenda partisë.
Në këtë kohë Lenini ishte lideri i ri i Rusisë sovjetike , por realiteti i tij ishte larg nga ideali që kishte planifikuar, e cila shkaktoi pakënaqësi në kuadër të lëvizjes revolucionare, si dhe në mesin e njerëzve.
Lufta Civile shpërtheu.
Ajo e ndau vendin në kampe të shumta: të bardhë, te kuq, (separatistët ukrainase), fshatarë dhe ushtarë, gjakderdhja mori jetën e miliona njerëzve. Në verën e vitit 1918, pas një ofensive të madhe të ndërmarrë nga forcat e Bardha, gjithë familja e Carit rus u ekzekutua. Kjo nuk dihet ende në çfarë mase Lenini ishte pjesë e një urdhëri të tillë, por ai definitivisht e ka miratuar atë.
Eksperimenti komunist
"Ju nuk mund të bëni një revolucion me dorashka të bardha"
Lenini nuk kishte një plan të qartë për modelin e tij ekonomik. Kontrolli i punëtorëve gjatë fabrika çoi në një paralizë pothuajse të plotë të prodhimit, vjedhje masive dhe uria ishte kërcënuese.
Argumentet e Leninit
Roli i udhëheqësit të Partisë: I vetëm dhe i pandarë, si në revolucion ashtu dhe në ndërtimin e shoqerisë komuniste.
Sipas tij partia Komuniste ishte një parti e tipit të vecantë, krejtësisht e re, nuk ishte parlamentare dhe nuk kishte objektiv zgjedhjet elektorale.
Partia Komuniste ishte:
1.Repart pararojë, jo cdo njeri mund të merrte pjesë në të.
2. Repart i disiplinuar, antarët e partisë duhet të karakterizoheshin nga bindja e palëkundur ndaj partisë dhe udhëheqjes së saj deri në sakrificën fizike për idealet e partisë;
3. Repart i organizuar dhe i qendërsuar, antarët e saj zbatonin vijën e vetme të partisë,vendimet dhe dirktivat e organeve më të larta.
Përjashtimet nga partia Lenini i konsideronte si bazë dhe mjet që forconin dhe cimentonin partinë. Plotësimi i të gjitha tipareve komuniste ishte kusht për pranimin në parti. Antarët e partisë duhet të jepnin prova besnikërie dhe të tregonin aftësi për ndërrmarjen e aktiviteteve revolucionre. Komunistët ishin “luftëtarë profesionistë të revolucionit”. Për këtë arsye si fillim numri i antarëve të partisë komuniste ishte i kufizuar, sepse jo të gjithë plotësonin kushtet e mësipërme (kujtoni antarsimin në parti në kohen e komunizmit në Shqipëri).
Lenini deklaroi diktaturën e komunizmit "lufta" ishte ishte pjesë e nevojshme për të shpjeguar zbatimin e urdhrave. Fjala "tregti" u ndalua; "këmbimi" është përdorur në vend (dmth. një pallto lesh për disapaund miell). Autoritetet sovjetike futur shpërndarjen e ushqimit, shteti përcaktonte vëllimet e produkteve që fshatarët kishin për të dhënë për shtetin. Nga 1922 ai përfshinte tërë spektrin e produkteve bujqësore. Një organ i ri burokratik u krijua – Komiteti I Punës.
Puna publike ishte gjithashtu e detyrueshme dhe e madhe, të gjithë duhej të përfshieshin, nga punëtorët deri te poetët dhe shkencëtarët. Punëtorët janë paguar 26 rubla një ditë, ndërsa një kile bukë kushton rreth 170. Orari i punës ishin 14-16 orë në ditë. Transporti ishte i lirë, mallrat ishin të lirë, por ata nuk funksionin.
Nga 1920 prodhimi ishte shtatë herë më pak se në vitin 1913 dhe vëllimet e shërbimeve hekurudhore rane në nivelet e 1880. Por kostoja më dramatike e eksperimentit ishte humbja e 10 milionë jetëve. Në vitin 1921 shpërtheu zia e bukës në Qarkun Vollga. Ajo u shkaktua nga një numër arsyesh, duke përfshirë një thatësirë të rëndë që goditi vendin dhe gjendjen e dëshpëruar e bujqësisë së vendit për shkak të Luftës së Parë Botërore dhe Luftës Civile.
Fshatarët e shumë rajone organizuan trazira, duke vrarë përfaqësuesit e autoritetit bolshevik. Deri në 40 milionë njerëz janë të uritur. Ka pasur raporte të kanibalizëmit.Numri i krimit te jetimëve dhe fëmijëve u rrit në mënyrë drastike. Qeveria sovjetike duhet tu kthehet të huajve për ndihmë humanitare.
Lidhja e Kombeve nuk ishte në një nxitim për të ndihmuar, mes dy të këqijave, urise dhe bolshevizmit, ata e perdoren si një armë kundër këtij të fundit. Uria kryesisht u ndal në vitin 1922, në disa rajone në vitin 1923. Numri i përgjithshëm i vdekjeve ishte të paktën 5 milionë njerëz. Ekonomia e vendit, u kolaps dhe Lenini ndërmori masa urgjente.
Ai u kthye në një politikë të re ekonomike - NEP.
Qëllimi kryesor ishte për të futur reformat e bazuar në sistemin e vjetër, jo duke e thyer atë. Mjaft shpejt prodhoi rezultate. Tregtia e lirë u legalizua perseri si edhe bizneset e vogla, të cilat u lejohen të punësojnë njerëz.
Sistemi bankar u ringjall dhe privatizimi i pjesshëm u lejoua. Lufta e komunizmi nuk zhduken, por u japin gradualisht pozicionin e tij. Edhe pse ekonomia ka treguar shenja të rimëkëmbjes, shumica e aktivistëve komunistë, edhe me vete Leninin e trajtojne politikën e re si "e keqe e pashmangshme.
Disa dijetarë sovjetikë, veçanërisht në vitet 60 ju pëlqente të thonin se Stalini deformoi idetë e Leninit. Natyrisht shkalla e krimeve të ndërmarra nga Stalini është më i madh në krahasim me të Leninit, por fakt është se ishte Lenini ai që lindi kampet e përqëndrimit, deklaroi një gjueti kundër inteligjencies ruse dhe klerit dhe hodhi bazat për një shtet totalitar.
Ndryshe Stalinit, Lenini nuk përndiqte cifutet. Në 1919 ai regjistroi një fjalim për hebrenjtë: "... Turp për caristët mallkuar, te cilet torturuan dhe përndoqen çifutët. Turp për ata që kanë nxitjen e urrejtjes ndaj çifutëve, të cilët ndezin urrejtje ndaj kombeve të tjera. "
1 maj 1919 Lenini deklaron:
Është e nevojshme të marremi me priftërinjtë dhe fenë sa më shpejt të jetë e mundur. U arrestuan priftërinjtë si armiq të revolucionit dhe sabotues, ata u ekzekutuan pa mëshirë kudo të keni vend të tyre. Kishat duhet të mbyllen. Katedralet duhet të vuloset dhe përdoret si depo. "
Ironikisht, një njeri i cili lëshoi një masakër per priftërinjte ortodoksë ishte një ortodoks i Pagëzuar si i krishterë. Gjatë 1922 të paktën tetë mijë priftërinjë, murgj dhe murgesha janë ekzekutuar në bazë të urdhrave të Leninit. Është e vështirë të shpjegoet përbuzja për inteligjencen ruse, veçanërisht duke marrë parasysh faktin se Lenini ishte pjesë e këtij rrethi.
Në 1922 ai filloi një fushatë për të dëbuar shkencëtarë të shquar dhe figura publike.
Poeti i njohur rus Boris Pasternak shkruan për Leninin: "Ai goditi mjaft vështirë ... fjalët e Tij, të cilën të gjithë njerëzit dëgjuan shumë mirë, u gjurmuan me gjakun e ngjarjeve të mëdha. Ai ishte zëri i tyre, shpallja e tyre, ai vendosi heqjen e mendimit, dhe përmes kësaj zotërimin e Shtetit "
Të heqjen "e mendimit", u persekutua inteligjenca dhe u shpall si armiq të tyre. Shumë nga ata që nuk u dëbuan u arrestuan më vonë, ose ekzekutuar. Në tetë vjet (1917-1925) gati dy milionë njerëz u larguan nga vendi, shumica e tyre nuk u kthye.
Reformat sociale
Revolucioni përshpejtoi emancipimin e grave. Disa prej reformave ishin të frymëzuara nga Inessa Armand që besohet të jetë mësuese e Leninit. Lenini shpalli barazinë ndërmjet burrave dhe grave.
Në sferën e marrëdhënieve seksuale dhe e martesës, një revolucion po afrohet. Nuk mund të ketë lëvizje të vërtetë masive pa gra. Ne nuk mund të ushtrojë diktaturën e proletariatit, pa pasur miliona gra në anën tonë. As nuk mund të angazhohen në ndërtimin komunist pa to.
Ne duhet të gjejmë një mënyrë për të arritur nivel masiv te grave, të cilat e ndiejne veten te shfrytëzuar, skllavëruar dominimi i njerëzve. Emancipimi edhe pse nuk ishte i mirëpritur në të gjithë Rusinë, në Azinë Qendrore, ku martesa e ndryshme ishte një tradite e vjetër ne kohë, u prezantua me forcë.
Është e rëndësishme të theksohet se kjo ishte një masë praktike dhe e dëshpëruar, e kushtëzuar nga një rënie drastike në popullatën e meshkujve pas Luftës së Parë Botërore, Lufta Civile,e gripit spanjoll dhe urisë Rusia sovjetike nën Leninit ishte vendi i parë në botë që legalizoi homoseksualitetin dhe abortin. Edhe pse Stalini e ndryshoi atë përsëri në standardet cariste.
Të mësojnë, të mësojnë dhe të mësojnë!
Lenini filloi një fushatë masive propagande per arsimin. Nëntë vjet të arsimit të mesëm ishin të lira dhe të detyrueshme për të gjithë . Në fillim të shekullit të 20-të niveli i arsimimit në mesin e njerëzve ishte 35,8%, femra - 12,4%.
Nga viti 1939 niveli i alfabetizmit në Rusi sovjetike arriti 70%. Bashkimi Sovjetik renditet mes vendeve me nivele të leximit të larta. Lenini ka pasur disa atentate, më i famshmi, më 30 gusht. Fannie Kaplan qëlloi atë dy herë me plumba te helmuar, por për habinë e mjekëve të tij, Lenini shpejt mbijeton. Por ky nuk ishte rasti i vetëm. Ndërsa udhëtonte nga Petrograd në Moskë treni i tij u kap nga ushtarët trazirave. Përsëri ai u ruajt mrekullisht.
Një herë tjetër makinën e tij (një Rolls-Royce) është grabitur në rrugë. Lenini ishte me shoferin e tij dhe një truproje. Ata ishin të armatosur, por nuk përdorin armët e tyre për shkak se ishin te veshur si hajdutë te policisë rrugore. Kur ata e kuptuan se ishte mashtrim ishte tepër vonë. Plaçkitësit nuk e njohin Leninin.
Lenini vdiq më 21 janar 1924, ka pasur zëra se Lenini kishte sifilis, por ato kurrë nuk u konfirmuan.
Thashethemet janë të lehtë për të shpjeguar pse. Kur Lenini u sëmurë, sifilizi gjenetik është cituar ndër shkaqet e mundshme dhe një ekspeditë të veçantë mjekësore u dërgua në vendin e tij për të hetuar historinë mjekësore të familjes së tij. Megjithatë diagnoza përfundimtare ishte skleroza cerebrale. Për më tepër sëmundje gjenetike , babai i tij vdiq për shkak të sëmundjes të njëjtë.
Procesi funeral ishte disa kilometra i gjatë. Njerëzit ngriten një mort tejet të ftohtë, për shumë vdekja e tij ishte tragjedi personale. Autoritetet sovjetike urdhëruan balsamimin e trupin e tij.
Një mauzole është ndërtuar për të mbajtur të shfaqur trupin e tij për brezat që do të vijnë. Sipas disa raporteve Lenini dëshironte të varrosej në Shën Petersburg nga nëna e tij.
Winston Churchill, një mbështetës i flaktë i forcave britanike ndërhyrëse, të cilat, së bashku me të bardhët bënë përpjekje të fundit për të shtypur bolshevikët, më vonë tha:
"Ai (Lenini) vetëm mund të ketë gjetur rrugën prapa në rrugën e shtruar ... Populli rusë u la në kënetë. Fatkeqësia e tyre e keqe ishte lindja e tij ...e keqja e tyre e ardhshme është vdekja e tij "