Sistemi Arsimore ne Amerike

Tema:Krahasoni dy shtete ,dallimet dhe te perbashketat e tij ne arsim.

Sistemi arsimore ne Amerike :

 Arsimi publik amerikan mirmbahet nga qeveria shteterore dhe vendore,rregulluar na Departamenti Amerikan i Arsimit.Femijet jane te detyruar me shumicen e shteteve te vijojne mesimet nga mosha 6-7 vjec { duke filluar me sistemin parashkollor ose klasen e pare}deri sa te mbushin tetembedhjete vjet{zakonisht deri ne mbarim te klases se dymbedhjete,shkolles se mesme}disa shtete i lejonje femijet ta lene shkollen ne moshen gjashtembedhjete ose shtatembedhjete vjecare.

Shkollimi i detyruar eshte i parashikuar kryesisht ne nivelin primar ose sekondar,te cilat emertohen ndryshe elementare dhe e larte.Mosha e rregjistrimit ne shkolle varion nga Shteti ne Shtet,nga 5-8 vjec dhe perfundon 14-18 vjec.Disa shtete tjerat e kane te detyrueshme edhe deri ne moshen 18 vjec,

Hapi i pare ne edukimin eshte edukimi parashkollor qe fillon ne moshen 5 ose 6 vjec per disa shtete dhe per te tjera 4 deri ne 5 vjec.

Edukimi fillor ose ndryshe {niveli paresor}

Mesimdhenesit e shkollave elementare jane te pajisur me edukimin e nevojshem te zhvillimit konjitiv dhe psikologjik te femijeve qe ne universitet.Ne pergjithesi dy nivelet kryesore qe jane elementar dhe dytesor,ndahen ne shkallen e pare te marre nga kopshti dhe shkallen finale ne fund te sistemit 12 vjecar.

Niveli dytesor ose {arsimi i mesem}

Ky nivel ndahet ne dy nivele te tjera:shkolla e mesme dhe shkolla e larte.Ne shkollat e mesme {fillojne 14-18 vjec dhe ndryshojne sipas shtetit perkates} vlersohen shume teknologjia,aftesite personale,zbatimi i njohurive,te menduarit dhe komunikimi etj.Pervec shkollave te mesme normale jane te perhapura edhe disa shkolla publike qe quhen magnet schools,te cilat ofrojne nje flozofi te vecante arsimimi.Po keshtu shkollat profesionale te cilat perqendrohen ne kurse tregtar ose industriale.Ata qe nuk aarijne certifikaten e diplomimit te shkolles se mesme,pra ne moshen 18 vjec,konsiderohen se kane braktisur arsimin.

Niveli i trete ose {shkolla e larte}.Niveli universitar dhe akademik fillon pasi ka pefunduar shkolla dytesore.Ketu perfshihen kolegjet ose universitetet dhe konsiston ne dy ose kater vjet studimi.

Keto vite studimi perfundojne me diplome ,te cilat ndahen ne “Bachelor”te degeve perkatese.”Bachelor of arts” dhe “Bachelor of science”

Sistemi arsimore ne Kine

.Ne kine po zhvillohet po zhvillohet arsimi me permasat me te medha ne bote,tani numri i studenteve ne shkolla i ka kaluar 200 milionet.Sistemi arsimore ne kine perbehet nga arsimi parashkollor,arsimi fillor,arsimi i mesem dhe arsimi i larte.Qeveria zbaton arsimin e detyrueshem  9 vjecar.Qeveria kineze i kushton rendesi shume te madhe zhvillit te arsimit te detyrueshem ,dhe nepermjet perpjekjeve perqindja e perhapjes se arsimit te detyrueshem ka arritur mbi 90 % nga 80%  qe ishte para 10 vjetesh.

Arsimi I te miturve :  ne Kine do te thote arsimi I femijeve parashkollore nga mosha 0 dei ne 6 vjec.Ne kine arsimi I te miturve behet kryesisht ne kopshtet e femijeve ose ne kurset prashkollore.ministria e KInes ka hartuar posacerisht programin e arsimit te te miturve sipas aftesive dh evecorive psikike te femijeve te moshave te ndryshme.Ne kine ne peegjithesi pranohen ne kopshte femije ne moshen 3 deri ne 6 vjec por ka disa kopshte qe pranojne femije edhe me moshe me te vogel.Ne kine ka kopshte femijesh shteterore dhe private.KOpshtet shteterore kane histori te gjate,pervoje,model te pjekur,dhe shpenzime te ulta.Kurse kopshtet private kane shpenzime me te larta kane karakteristikat e veta  dhe regullojne metoden,permbajtjetn e edukimit sipas nevojave te tregut.

Arsimi fillor:

 Arsimi fillor I Kines fillon ne moshen 6 vjecare dhe kryhet ne 6 vjet ne lendet mesimore perfshihen gjuha kineze,matematika,shkenca,gjuha e huaja,edukata,muzika,sport.etj.Ne etapat e arsimit te detyrueshem,pjesa me e madhe w shkollave fillore jane shteterore.Sektoret arsimore kineze po perpiqen te permiresojne kushtet e mesimdhenies te shkollave te dobeta,ne menyre qe nxenesit te marrin arsimin e detyrueshem sa me te barabarte.Ne zonat fshatare me vendbanime te shperndara zbatohet arsimi I perqendruar domethene te perqendrohen femijet ne shkolla qendrore me kushte me te mira dhe me konvikte nxenesish.

Arsimi I mesem I ciklit te ulet:

Arsimi I mesem I ciklit te ulet eshte prape arsim I detyrueshem.Ai behet per 3 vjet ne lendet mesiomore perfshihen gjuha kineze,matematika,gjuhe te huaja,fizika,kimia,edukata etj.Pjesa me e madhe e shkollave te mesme te ciklit te ulet jane shteterore.Nga shkolla filore per pranimin ne arsimin e ciklit te ulet nuk behet provim,sektoret perkates arsimore percaktojne shkollen e nxenesve sipas pozites gjeografike te shkolles se tyre fillore dh sipas vullnetit te tyre.

Arsimi I mesem I ciklit te larte: Arsimi i mesem i ciklit te larte do te thote arsimi pas kryerjes se shkolles se mesme te ciklit te ulet,ku perfshihen shkolla e mesme e pergjithshme,shkolla e mesme profesionale dhe teknikume profesionale,Arsimi imesem i ciklit te larte nuk eshte i detyrueshem.Nxenesit duhet te paguajne disa shpenzime ndryshe nga dy nivelet e meparshme.Arsimi I mesem I ciklit te larte eshte 3 vjet. Shkollat e Arsimit te mesem  te ciklit te larte jane shteterore,per shkak  se arsimi I mesem I ciklit te larte nuk eshte I detyrueshem.ne kine per tu pranuar nga shgkolla e mesme e ciklit te ulet ne ate te ciklit te larte studentet duhet te kalojne nje provim,dhe shkolla I pranon studentet sipas vullnetit dhe notave te tyre.

Arsimi I larte:

Ne arsimin e larte te Kines perfshihen studimet ne shkollat e larta profesionale,ne universitetet,dhe studimet pasuniversitare per magjister dhe per doctor,shkollat e larta ndahen ne shkollat e larta normale,shkollat e larta profesionale,universitet televizive,shkollat e larta per te rriturit etj.Ne kine per  tu pranuar ne shkollat e larta,studentet duhet te kalojne nje provim,dhe shkollat e larta i pranojne ata sipas vullnetit dhe notave te tyre ne provim.Ata qe nuk kane aaritur normen e pranimit ne provim ose ata qe jane te pashkeputur nga puna ndjekin shkolla te larta private ose ato radio-televizive.

Arsimi jashteshkollor:

Pervec  arsimit  ne shkolle,ne Kine ekzistojne edhe shume institucione arsimore jashteshkollore.Ne institucionet jashteshkollore perfshihen qendrat te rinjeve,qendrat e aktiviteteve te ndryshme,arsimi ne internet etj.Ne keto institucione femijet dhe te rinjte marin njohuri muzikore,vizatim koreografine etj ,ata plotesojne njohurite kulturore.

Provimet per marrjen e certifikatave :

 Ne Kine zhvillohen edhe provime per te fituar certifikata te ndryshme.Keto provime konsiderohen si kapital per te shtuar mundesine e punesimit dhe per te vertetuar aftesine e tyre profesionale.Psh perfshihen  provimet e gjuheve te huaja ,te nivelit te kompjuterve,provimet e drejtesise e kontabilitet etj.