Teorite e te nxenit dallohen per rolin qe ato i atribuojne memorjes. Disa teori bihevioriste e konceptojne memorjen me termat e lidhjeve neurologjikale te vendosura si nje funksionim i eksistnces bihevioriste me stimujt e jashtem. Me pergjithesisht, teoricienet diskutojne
formimin e menyrave te zakonshme te reagimit, me vemendje te paket se si ky model sjelljeje ruhet ne memorje dhe se si aktivizohet prej ngjarjeve te jashtme. Shumica e teorive bihevioriste e shikojne te harruarin si te shkaktuar prej pamjaftueshmerise se reagimeve ne kohe.
Teorite konjitive i japin nje rol te rendesishem memorjes. Teorite e perpunimit te informacionit e barazojne te nxenet me te koduarin, me nje magaizne dijesh, organzim, modelim kuptimplote, Informacioni rigjehet prej memorjes ne pergjigje te sinjaleve te futes se informacionit. Harresa eshte paaftesi per te rigjetur informacionin prej memorjes shkaktuar prej interferencave, memorjes se paket, apo sinjaleve te pershtatshme te futjes se informacionit. Memorja eshte kritike per te nxenet, dhe se si informacioni eshte nxene percaktohet se si ajo eshte ruajtur dhe rigjetur prej memorjes.
Trajtimi i rolit te memorjes ka ndikim te rendesishem per mesimdhenien. Teorite e sjelljes parashtrojne se perseritjet periodike, te shpejta mbajne forcen reaguese ne repertoret e te nxenit.Teorite konjitiviste vendosin theksin me te larte ne prezantimin e materialit ne pershtatje me nxenesin, ne mundesite e tyre per ta organizuar, lidhur me ato ç’ka ata dine dhe ata mbajne mend ne nje stil kuptimplote.
Cili eshte roli i motivimit?
Motivimi eshte nje variabel qe afekton te gjitha fazat e te nxenit dhe performancen.
Teorite e te nxenit divergjojne ne rolin qe i japin ato motivimit.
Teorite bihevioriste, e percaktojne motivimin si nje norme perforcimi ose dukuri te sjelljes e cila rezultohet prej sjelljes se perseritur ne reagimet ndaj stimulit apo si konseguence e perforcimit. |Skinner (1968) teoria e kushtezimit operant: Sjellja e motivuar eshte krijuar nepermjet perforcimeve efektive. Nxenesit motivohen te nxene nje detyre te zgjedhur, perseritin pa pushim, harxhojne mund per te arritur suksesin dhe e gjitha kjo eshte sjellje. Te tilla procese te brendshme si nevojat, qellimet, shpresat, apo emocionet nuk jane te domosdshme per te shpjeguar motivimin e sjelljes. Nxenesit shfaqin sjellje te motivuar sepse sepse ata paraprakisht jane te perforcuar dhe perforcim eshte prezent. Teorite behevioriste te te nxenit nuk dallojne (vecojne) motivimin prej te nxenit por me teper perdorin parime te njejta per te shpjeguar te gjithe sjelljen.
Teorite konjitiviste: e shikon motivimin dhe te nxenet si marredhenie, si lidhje, por jo si funksion identik (Schunk 1991). Motivimi dhe te nxenet perdorin bashke disa procese, por gjithashtu perfshijne funksione te ndryshme. Dicka mund te jete e motivuar por nuk mund te mesohet, te nxenet, ose dicka mund te jete nxene pa qene e motivuar. Ndonese perforcimi mund t’i motivoje studentet, efektet e tij ne sjellje nuk jane automatike, por ne vend te varura se si studentet e interpretojne ate. Studentet qe aktivizohen ne aktivitete ata mendojne se jane te perforcuar. Kur historia e perforcimit konfliktohet, bie ndesh me mendimet prezente, njerzit jane me te mundshem te veprojne bazuar ne mendimet e tyre. (Bandura 1986)Studimet kane identifikuar shume procese konjitive qe motivojne nxenesit, psh., qellimet, krahasimet sociale, vetefektshmeria. Duke injoruar te tilla procese, teorite e sjelljeve nuk mund te shpjegojne plotesisht, por e nderlikojne motivimin human.
Teorite konjitive theksojne se motivimi mund ndihmoje direkt vemendjen dhe te influencoje se si informacioni eshte procesuar. Teorite social konjitive debatojne se motivimi afekton te nxenet vezhgues – nje forme kyc i te nxenit human - dhe qe vepron kryesisht permes te tilla mekanizmave si vendosja e qellimeve, rezultatet e pritshme. (Bandura 1986)
Ne teorite e vjetra te te nxenit, motivimi eshte trajtuar si nje pjese e te nxenit. Eksperimetet e Tolmanit per te nxenet latent i cili treguan se te nxenet mund te ndodhe pa perforcim dhe se perforcimi efekton me shume performancen se te nxenet, ndihmon te çliroje motivimin prej te nxenet dhe rrenjos (krijon) formuesin si subjekt te drejten e tij.
Shumica e edukatoreve mendojne se motivimi mund te afektoje te nxenet ne shume menyra. Te garantosh se studentet vazhdojne te jene te motivuar per te nxene, mesuesit duhet te marrin parasysh efektet motivuese te praktikes mesimore dhe faktoreve te klases.
Si ndodh transferimi.
Transferim i referohet njohurive dhe aftesive te aplikuara ne menyra te reja me permbajtje te re, ose ne situata te ndryshme prej ku ata ishin mesuar.
Transferimi shpjegon gjithashtu efektin e te nxënit paraprak me të nxënët.
Teorite e bihevioriste theksojne se transferimi varet ne elementet identike ose faktoret e njejte midis situatave. Sjellja transferohet ose gjenarilizohet kur situatat e reja apo te vjetra perdorin elemente te perbashket. Keshtu nje student qe nxe 6 x 3 = 18, ai do te jete i afte te zbatoje kete shumezim ne situata te ndryshme (shkolle dhe ne shtepi) dhe kur keta numra t’i shfaqen ne situata te njejta problemore.
Teorite konjitive marrin si te mireqene transferimin ndodh kur te nxenet kupton se si t’i aplikoje njohurite ne sfonde te ndryshme. Eshte e rendesishme se si informacioni eshte magazinuar ne memorje. Perdorimi i njohurive jane perfshire me tej me njohurite e veta ose mund te jete lehtesisht e akcesuar prej memorjeve te lokalizuar ne zona te tjera. Rrethana nuk ka nevoje te shperndaje elementet e perbashket.
Perzierja mesimore e ketyre pamjeve divergon.
Ne pikpamjen behevioriste , mesuesi duhet te shtoje ngjashmerine midis situatave dhe te nxjerre elementet e perbashket.
Teorite konjitive Mesuesit mund t’i adresojne perceptimet e studentit ne informacionin mesimor ne ate se si njohurite mund te jene perdorur ne sfonde te ndryshme, me rregullat e mesmdhenies se nxenesve dhe me procedurat per te aplikuar ne situata e percaktimit cfare njohurish do te jene te nevojshme pergatitjen e studenteve me fijdbek ne se si aftesite dhe strategjite mund te sjellin dobi ne situata te ndryshme.
.jpg)
