%2B-%2BCopy.jpg)
Monumentet e kulturës së një qyteti e kombi janë simbole të rëndësishme që tregojnë vlerat materiale, shpirtërore dhe zhvillimin në shekuj dhe vite. Monumentet e kulturës jo vetëm në perëndim, por edhe në vendet ish-komuniste kanë LEXO ME SHUME....patur dhe vazhdojnë të kenë një vëmendje të veçantë. Të gjithëve që na ka rënë rasti të vizitojmë vende të ndryshme të kontinentit tonë, dhe “shkrihemi” duke treguar një foto të bërë në këto monumente.
Mezi presim të bëjmë dhe publikojmë një foto, tashti në FB., për t’u treguar të gjithëve se kemi qenë në “filan” vend apo në "filan" monument të kulturës europiane. Po përse nuk duhet që këto institucione shpirtërore dhe materiale të një kombi të mos marrin vendin që ju takon edhe tek ne, të bëhen të vlefshëm deri të shenjta për të gjithë ne?! Zhvillimet sociale dhe urbane mbas viteve ‘90-të, zhvillimi dhe “nënvleftësimi” i këtyre monumenteve mund të takohet edhe në vende të tjera ish-komuniste por tek ne, në këto vite pati përmasa alarmante duke i kthyer biles edhe në “kioska” rakie e qoftesh dhe duke u marrë me to gjithkush qoftë edhe pa një formim dhe edukim në këtë fushë.
Këto monumente shpesh u trajtuan si të “njerkës”, e në fakt janë tonat. Urbanizmi dhe krijimi i “monumenteve” shumë urbane personale, shtëpi banimi shpesh pa asnjë projekt dhe hapsira të tjera urbane, nuk i zëvendëson vlerat e vërteta materiale dhe shpirtërore të një qyteti ose një kulture të caktuar. Shpirti urban dhe urbanizimi material dhe shpirtërorë, nuk takohet vetëm në vendet e ish-komuniste. Ky koncept për urbanistikën dhe mënyrën e jetesës gati zuri vend edhe në perëndim. Por studjuesit dhe specialistët e zhvillimeve sociale dhe urbane përpiqen gjithnjë e më shumë të ruajnë traditën dhe monumentet e saj urbane materiale dhe shpirtërore territoret e tyre me të gjitha vlerat kulturore e shpirtërore.
Në këtë ligj, termat e mëposhtëm kanë këto kuptime :
“Ansambël arkitekturor” është tërësia e një numri ndërtesash, të cilat i lidh një koncept i njëjtë krijues.
“Ansambël historik” është bashkësia e vlerave urbanistiko-arkitektonike me vlera historike.
“Ansambël muzeal” është bashkësia e vlerave urbanistiko-arkitektonike që mbrohet nga shteti.
“Ansambël urban” është bashkësia e vlerave urbanistiko-arkitektonike me një qendër qytetare, e cila mund të formohet prej një ose disa pjesëve të një zone banimi.
“Ansambël urbanistik, arkitektonik, tradicional” është tërësia urbanistiko-arkitektonike e një qendre të banuar, e formuluar sipas kritereve kompozicionale të së kaluarës.
“Arkitekturë tradicionale” është arkitektura e së kaluarës me zbatim kohor relativisht të gjërë.
7.“Dëmtim” është ndërhyrja në dëm të pasurisë kulturore, materiale ose jomateriale, që cënon funksionin ose pamjen origjinale të këtyre pasurive. LEXO ME SHUME....
Tweet Follow @DIONISXHANI
.jpg)
