METODAT E VLERËSIMI/ VLERËSIMI NË KLASË /1. HYRJE
Shumë shpesh mësimdhënësit kanë konfuzitet gjatë identifikimit të llojeve të vlerësimit, instrumenteve të vlerësimit dhe metodave të vlerësimit, andaj po japim disa informacione që ka të bëjë me metodat e vlerësimit.
Vlerësimi i organizuar mirë në klasë do të thotë një klasë aktive, cilës i n ë nxënie, efektivitet në mësimdhënie dhe motivim të shtuar të nxënësve. Përqëndrimi gjatë procesit të vlerësimit vëhet në zhvillimin e shkathtësive psikomotorike, shkathtësive komunikuese dhe në fushën emocionale. Motivimi është një prej burimeve më efektive të cilat promovojnë rezultate të mira në të nxënit dhe në vlerësim, që do të thotë se mësimdhënësit i duhët të hulumtojë faktorët që krijojnë motivim dhe si mund ta mbështet vlerësimi motivimin apo të ketë efet të kundërt. Mbi këtë bazë mësimdhënësit mund ta përdorin vlerësimin për të identifikuar njohurit dhe përvojat të cilat nxënësit i sjellin në detyrat e tyre, në mënyrë që të planifikon mësimdhënien, të rafineron programet mësimore për ti plotësuar nevojat individuale dhe ato grupore. Poashtu vlerësimi përdorët për të monitoruar progresin e nxënësve dhe për të zbuluar se çfarë llojë nxëniesh po ndodhin d.m.th. se sa po përmbushën rezultatet mësimore të përcaktuara në kurikulën e lëndës dhe se cilat janë vështirësitë në nxënie. Vlerësimi përdoret për të ndërtuar portfolien e të arriturave të nxënësit në njohuri, shkathtësi, qëndrim dhe vlera e tij – është kompetent, që bëhen bazë për raporte ose për certifikim për mundësi të shkollimit në vijim. Vlerësimi poashtu luan rol edhe në sigurimin e informacioneve edhe për evolimin dhe rishikimin e programeve mësimore brenda dhe jashtë shkollës dhe efekasiteti i tyre.
2. VLERËSIMI NË PËRMISIMIN E MËSIMDHËNIES DHE NXËNIES
Rol të rëndësishëm në përmisimin e mësimdhënies dhe nxënies luan vlerësimi, andaj faktorët që ndikojnë në përmisim janë: Dhënia e informacioneve këthyese efektive të sakta dhe me kohë nxënësve; Përfshirja aktive e nxënësave në nxënie; Përshtatja e mësimdhënies bazuar në rezultatet mësimore dhe e rezultateve të vlerësimit; Interesi dhe nevoja që nxënësit të jenë në gjendje ta vlerësojnë vetveten dhe të kuptojnë se si mund të përmisohen; Planifikimi i punës së mësimdhënësit (rezultate e nxënies, kompetencat të cilat duhet zhvilluar, indikatorët e njësive mësimore në të cilat nxënësi duhët treguar: njohje, të kuptuarit, zbatim, zgjidhje të problemeve, analizë, sintezë dhe vlerësim, përdorimi i metodave të ndryeshme për mësimdhënie etj.).
3. ÇFARË DUHËT MARRË PARASYSH GJATË ZGJIDHJES SË METODAVE TË VLERËSIMIT Vlerësimi në klasë lejon një shumëllojëshmëri të metodave të vlerësimit që për bazë ka përmbajtjet e kurikulës zyrtare duke zgjedhur metoda të përshtatëshme me rezultatet mësimore. Metodat e vlerësimit duhen të sigurojnë tregues të arritëshmërisë së nxënësit të qëndrueshme dhe të kuptueshm.
ÇKA DUHET MARRË PARASYSH GJATË ZGJEDHJES SË METODAVE TË VLERËSIMIT:
o Të jen kompaktibile dhe të përshtatëshme me qëllimin dhe në kontekstin e shkathtësive dhe sjelljevë të cilatduhet mësuar.
o Të tilla të cilat nxjerrin konkluzionet për njohuri, shkathtësi qëndrime dhe vlerave që për secilin nxënës të jenë të vlefshme në mënyrë që të identifikohet progresi i nxënësve.
o Të jenë të lidhura me rezultatet mësimore dhe të jenë kompaktibile me qasjen e mësimdhënies të cilat zbatohen.
o Të jenë të përshatëshme me nivelin e përgaditjes së nxënësve. Metodat e vlerësimit nuk duhet të ndikohen nga njëanëshmëria e shkaktuar nga faktorët që nuk janë relevante me qëllimin e vlerësimit. Për lëndë të ndryeshme dhe për njësi dhe tema të ndryeshme nevoiten të zgjedhen edhe metoda të ndryeshme të vlerësimit të përshtaten rezultateve mësimore të nxënies të temës përkatëse të kurikulit, të zgjedhen ato të cilat promovojnë zhvillimin e rezultateve të dëshiruara, që përfshijnë kompetencat e dëshiruara.
4. METODAT E VLERËSIMIT
Në literatura të ndryshme dhe në praktika shkollore janë të njohura këto metoda të vlerësimit:
1. DETYRAT INDIVIDUALE
Pët të thelluar të kuptuarit të (njësisë) temës mësimore, zbatimin e njohurive, zgjidhjes së problemeve, arsyetimet, përfundimet, ndërlidhja me jetën reale dhe zhvillimi i shkathtësive të mësimdhënies dhe nxënies realizohet përmes detyrave individuale. Karakteristikë e kësaj metode është analizimi i kërkesave shtesë në librin e nxënësit, dokumentarë të ndyshëm dhe në krijimin e hartës së koncepteve.
2. PROJEKTET INDIVIDUALE
Me këtë metodë të vlerësimit përfshin zgjedhja dhe përdorimi i provave (dëshmive) për të identifikuar, përshkruar, analizuar dhe për të njerrë konkluzione në lidhje me çështjen apo problemin e veçant. Duhet të përfshihen shumë shpesh nxënësit në një sërë aktivitetesh për një kohë të konsiderueshme në mënyrë që të punojnë në mënyrë individuale. Nga mësimdhënësi kërkohet që të i planifikojë strategjinë e mbështetjes në përqëndrim në shkathtësi të mësimit. Për karakteristikë ka shfrytëzimin e burimeve sekundare – detyrat e planifikuara nga mësimdhënësi dhe burimet primare që përfshinë grumbullimin e të dhënave nga provat, eksperimenti apo edhe nga terreni.
3. PROJEKTET GRUPORE
Me metodën e projekteve grupore zhvillohet përgjegjësia individuale, ndërvarëshmëria sociale dhe zhvillimi i shkathtësive personale.
Karakteristikë ka formën e organozimit të aktiviteteve, identifikimi i roleve të anëtarëve të grupit, produkti duhet shkruar.
4. ANKETAT
Me anë të anketave verifikohet përvetësimi i një njësije apo i disa njësive mësimore, bëhet intervistë dhe/ose dokumentet janë të rishikuara. Për të mbledhur informacione përdorën pytësor ose tabelat e të dhënave, konkludimet nxirren në bazë të të dhënave, përgaditen edhe raportet. Për karakteristikë ka se aktivitetet janë të planifikuara.
5. AKTIVITETET E VËZHGIMIT
Me këtë metodë bëhet grumbullimi i shënimeve në mënyrë sistematike dhe duke evidentuar saktë ngjarjen në kohën e duhur dhe në momentin e duhur, momentet shënohen për secilin nxënës. Realizohet përmes intervistës me secilin nxënës apo edhe grupor, ndërsa lista e kontrollit bazohet në komentet e mbledhura. Për karakteristikë kashënimin dhe regjistrimin e komenteve në një faqe të veçant për secilin nxënës.
6. SHFAQJA DHE EKSPOZITA
Për shpërndarjen e iformatave më së miri është që të organizohet dhe të të bëhet transmetimi i tyre. Informacioni këthyes apo edhe vrejtjet duhet të dërgojnë në reflektim. Për këtë përgaditen pytësorët për informata këthyese. Për karakteristikë ka produktet për shfaqje.
7. VIZITAT NË TERREN
Përmes kësaj metode realizohet vlerësimi si: skicimi i projektit në teren, vrojtohet, bëhet harta orijentuese, përgaditet harta e koncepteve, përdoret dhe studijohet literatura, bëhet diskutimi pas vizitës dhe përgaditet raporti i vizitës. Si karakteristikë ka planifikimin e mirë të aktiviteteteve.
8. PREZANTIMET ME GOJË
Është një nga metodat mjaftë motivuese për vlerësim e në veçanta ata të cilët nuk e preferojnë të shkruarit. Është tregues I fuqishëm i shkathtësisë së komunikimit, nxënësit prezentojnë raporte me gojë para audiencës si psh drama që ka një forum të mirë dhe ka mundësi të madhe për debate dhe diskutime. Ka për karakteristikë diskutimin dhe bashkëveprimin e nxënësve brenda grupit.
9. TË DËGJUARIT
Duhet që me kujdesë të përgaditen pytjet (kërkesat), kjo zhvillon një spektër të gjërë shkathtësish (komunikimi, qëndrimet dhe vlerat dhe shkathtësia e koncentrimit dhe të dëgjuarit) bashkpunimi në grup , përmbledhje të shkurtëra. Karakterizohet me kohëzgjatjen e përkushtimit të vëmendjes, përshtatëshmërisë dhe saktësisë së informatës.
10. LIBRI I HAPUR
Planifikohet me shumë kujdesë dhe përdorët për të gjetur njësin apo temën, jo për përgjigjen e pytjeve në libër. Ka për karakteristikë përdorimin e referencave të ndryeshmë.
11. PUNIMET PRAKTIKE
Jepen udhëzime dhe vrejtje të nevojshme në mënyrë që të zhvillohen kompetencat e caktuara. Niveli i njohjes së paisjeve dhe konkludimet e nxjerrura nga matjet. Për karakteristikë ka procedurat që duhet përvetësuar.
12.
AKTIVITETET KREATIVE
Duhet të bëhen një numër i ushtrimeve për matjen e të kuptuarit të koncepteve , shfaqet niveli i kompetencave, bëhet punë individuale dhe grupore. Për karakteristikë ka simulimin, intervistat, debatet.
13. TESTET DHE ESET Janë shumë motivuese për disa nxënës e në veçanti që kanë dëshirë shkrimin, në mënyrë të shpejtë dhe të besueshëm bëhet vlerësimi i arritjeve të nxënësve, janë të lehta për të organizuar dhe vështira për korigjime. Mundësi e madhe në përfshirjen e nxënësve në riorganizimin e argumenteve fakteve dhe ideve për të përmisuar efektivitetin e nxënies. Përdorimi i referencave të ndryeshme. Karakteristikë e së cilës është se bëhen teste individuale dhe grupore, me kohzgjatje të kufizuar, poashtu edhe eset vlerësojnë një numër të shkathtësive të nxënësvepor janë me kohë të kufizuar dhe ese të cilat janë të bazuara në burime. 5. PËRMBLEDHJE Si përmbledhje, çka është me më rëndësi në lidhje me vlerësimin është që të kuptohet se si mund të përdorën metodat dhe idetë e përgjithshme e fundamentale të vlerësimit për të përmisuar nxënien e nxënësve dhe efikasitetin e mësimdhënien e mësimdhënësve. Këtë do ta arrijnë mësimdhënësit duke mësuar për konceptet metodat dhe procedurat teorike dhe teknike edhe për vlerësim të shkallës së gjërë edhe për atë të bazuar në klasë, dhe duke i zbatuar këto baza nëmësimdhënien e tyre. NA NDIQNI - SHPERNAJE NE PROFIL
Tweet Follow @DIONISXHANI
.jpg)
