Buxheti eshte nje plan I detajuar I krijimit dhe perdorimit te burimeve financiare dhe burimeve te tejra per nje periudhe johe te dhene . ai perfaqeson nje plan te se ardhmes.
Buxheti është një plan i detajuar, i shprehur në terma sasior që specifikojnë se si do të kërkohen dhe shfrytëzohen burimet gjatë një periudhe specifike kohore.
Procedura e shfrytëzuar për zhvillimin e buxhetit quhet sistem buxhetor, i cili ka pesë qëllime:
- I detyron menaxherët të planifikojnë,
- Jep informacione për burimet që mund të përdoren për të përmirësuar marrjen e vendimeve,
- Ndihmon në përdorimin e burimeve dhe punonjësve duke caktuar si pikë referuese që mund të përdoret për vlerësimet pasuese të performansës,
- Përmirëson komunikimin dhe koordinimin.
- Kontrollimi i profitit dhe i operacioneve.
· Buxheti luan një rol thelbësor në planifikim dhe në kontroll.
· Planet identifikojnë objektivat dhe veprimet që nevojiten për t’i arritur ato,
· Buxhetet janë shprehje sasiore e këtyre planeve të deklaruar në terma fizik, financiar apo së bashku.
· Kontrolli është proces i vendosjes së standardeve, i marrjes së përgjigjeve të performansës së tanishme si dhe kryerjen e veprimeve korrigjuese kur performansa e tanishme shmanget nga ajo e planifikuar.
Qëllimet e buxhetimit
Buxhetet zakonisht përgatiten për fushat brenda firmës (departamentet, sektorët...) dhe për veprimtaritë (shitjet, prodhimin...),
Ky sistem buxheti shërben si plan financiar i hollësishëm i firmës si një tërësi dhe i jep asaj disa përparësi:
- I detyron menaxherët të planifikojnë,
- Jep informacione për burimet që mund të përdoren për të përmirësuar marrjen e vendimeve,
- Ndihmon në përdorimin e burimeve dhe punonjësve duke caktuar si pikë referuese që mund të përdoret për vlerësimet pasuese të performansës,
- Përmirëson komunikimin dhe koordinimin.
Buxheti kryesor (master buxheti) është një plan financiar gjithëpërfshirës për vitin, i ndërtuar nga departamentet e ndryshme individuale dhe nga buxhetet e veprimtarive, Nga ky aspekt dallojmë dy lloje të paraqitjes së buxhetit:
- Buxheti operativ
- Buxheti financiar
Sikurse jane shprehur edhe ne diagrame procesi I buxhetimit fillone me buxhetimin e shitjeve dhe vijon me pergatitjen me rradhe te buxheteve te prodhimit, te materialeve direkte se bashku me flukset eblerjeve , te punes direkte, te shpenzimev et epergjithshme prodhuese, te gjendjes se inventarit ne fund te periudhes, te shpenzimeve te shitjes dhe te administrimit dhe duke vazhduar me tre buxhetet permbledhese ate te arkes , bilancit dhe pasqyres se te ardhurave dhe shpenzimeve.
Buxheti i shitjes
Hartimi i buxhetirt te shitjeve bazohet ne parashikimin e nivelit te shitjeve qe mendohet se do te realizohet periudhat e ardhshme.Tregon numrin e njësive, çmimeve dhe shitjen totale për secilin katërmujor (apo muaj). Shprehet ne vlere monetare ose njesi produkti .
Nje njesi ekonomike merret me prodhimin e topave plastike. Pas analizave te bera nga departamenti i marketingut u percaktua plani i shitjeve per 100000 njesi topa dhe i ndare sipas tremujoreve si me poshte . duke u bazuar ketu percaktohet niveli i prodhimit te nevojshem per te mundsuar keto shitje, dhe do et jete baze per per hartimin e buxhetit te materialev direkte, te punes direkte dhe shpp te prodhimit.
| Tremujoret | 1 | 2 | 3 | 4 | Total |
| Shitjet e pritshme ne nj | 10000 | 30000 | 40000 | 20000 | 100000 |
| Cmimi per njesi | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 |
| Te ardhurat nga shitja | 200000 | 600000 | 800000 | 400000 | 2000000 |
| LllaA | 90000 | 90000 | |||
| Trem I | 140000 | 60000 | 200000 | ||
| Trem II | 420000 | 180000 | 600000 | ||
| Tremujor III | 560000 | 240000 | 800000 | ||
| Tremuj IV | 280000 | 280000 | |||
| Total | 230000 | 480000 | 7400000 | 520000 | 1970000 |
Mbledhja e te ardhurave behet 70% kur ndodhin shitjet dhe 30% ne ate paserdhes.
Buxheti I prodhimit
Tregon numrin e njësive që duhet të prodhohen gjatë secilës periudhë të buxhetit për të kënaqur nevojat e shitjes dhe për të ofruar inventarin e dëshiruar përfundimtar
Ky buxhet percakton sasine e produkteve qe duhet te prodhohen per kete periudhe, pra produktet e mjaftueshme per te mbuluar nevojat e shitjeve dhe gjendjen e inventarit te deshiruar ne fund. Nevojat e shitjeve I gjejm ene buxhetine shitjeve ndersa gjendjen e inventarit ne fund e percaktojne duke u bazuar ne pervojen e e vitit te meparshem por paraqesim dhe ndryshimin ne kushtet e tregut.
Nevojat per prodhim llogariten nga ekuacioni
Buxheti I shitjeve+ gjendjen e inventarit ne fund- gjendjen ne fillim te periudhes
Gjendja e invntarit ne fund llogaritet sa 20% te prodhimit te periudhess se kaluar.
| Tremujoret | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Shitjet e prits | 10000 | 30000 | 40000 | 20000 | 100000 |
| Inventor (T2) | 60000 | 80000 | 4000 | 3000 | 3000 |
| Inventar (T1 | 2000 | 6000 | 8000 | 4000 | -2000 |
| Njesi per prodhim | 14000 | 32000 | 36000 | 19000 | 101000 |
Buxheti I materialeve direkte
Tregon lëndën e parë që duhet të blihet për të kënaqur buxhetin e prodhimit dhe të plotësoj pjesën e inventarit adekuat
Materialet qe nevojiten per prodhimin e produkteve + gjendja e inventareve ne fund te periudhes= totalin e material te domosdoshem- materiali ne fillim te peridhes= materialet qe duhet te blihen.
Materile ne fund = 10% te nevojave per materile te periudhes pasardhes
| Tremujoret | 1 | 2 | 3 | 4 | Totali |
| Njesite per prodhim | 14000 | 32000 | 36000 | 19000 | |
| Materilet per njesi | 5 | 5 | 5 | 5 | |
| Nevojat per berje | 70000 | 160000 | 180000 | 95000 | |
| + gjendje fund | 7000 | 16000 | 18000 | 9500 | |
| Materile per tu blere | 79000 | 162000 | 171500 | 93000 | |
| Kosto blerje 0.6 leke per njesi | 47400 | 97200 | 102900 | 55800 |
Buxheti I punes direkte
Tregon orët e punës direkte (dhe shumën totale) të nevojshme për të prodhuar numrin e njësive të specifikuara në buxhetin e prodhimit
| Tremujoret | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Njesi per prod | 14000 | 32000 | 36000 | 19000 | 101000 |
| Pune direk njesi | 0.8 | 0.8 | 0.8 | 0.8 | 0.8 |
| Totali I punes direkte | 11200 | 25600 | 28800 | 15200 | 89800 |
| Kosto e nje ore p direkte | 7.5 | 7.5 | 7.5 | 7.5 | 7.5 |
| Totali I K, punes | 84000 | 192000 | 216000 | 114000 | 606000 |
Duhet edhe buxheti I shpp te prodhimitm ete dhenat perkatese. Me te dhenat e mesiperme do ndertohet buxheti I arkes. Ky buxhet perbehet nga 4 seksione te medha ;pasqyrohen te ardhurat e marra nga shitjet dhe shpenzimet e planifikuara per cdo buxhet te vecante.
· Seksioni I hyrjeve
· Seksioni I shpenzimeve
· Seksioni I diferencave
· Seksioni I finanicmit
.jpg)
