Mbarimi i marteses
Nje martese e lidhur ne perputhje me kerkesat e ligjit ndonese eshte ne thelb nje marreveshje pa kushte dhe pa afat ka fillimin dhe fundin e vete .Tre shkaqe qe mbaron martese 1 vdekja e njerit bashkshort 2shpallja i vdekur me vendim gjykate 3 zgjidhja e marteses Vdekja dhe shpallja i vdekur \vdekja e njerit bashkshort Vdekja e njerit bashkshort eshte tipike per mbarimin e martese ,nuk behet kerkese ne gjykate dhe nuk duhet nje vendim gjygjesor .Pasojat per te mbijetuarin 1 bashkshorti pasjetues merr statusin liberum 2 per te pasjetuarin ekzistojne pengesa per lidhjen martese vjehrri me nusen .3mbaron bashkesia ligjore dhe si rregull dhe regjimi pasuror .nis procesi i pjestimit .4lind e drejta bashkshortit pasjetues per te trasheguar .
Mbarimi i marteses pjesa 2 5 bashkshorti pasjetues ka te drejte te mbaje mbiemrin qe ka marre nga martesa .6 kur vdekja eshte shkaktuar nga aksident bashkshorti bashkjetues kerkon te demshperblehet per humbjen pasurore .7 e drejta per pension familjare .personat qe jane ne ngarkim te personit qe vdes i cili kishte kushte per perfitimin e nje lloj pensioni kane te drejte te marrin pension familjar .bashkshorti pasjetues e perfiton nqs eshte mbajtes i nje femije qe ishte ne ngarkim te te vdekurit deri ne modhen 8 vjecare .bashkshorti pasjetues humbet te drejten per pension nqs martore .8 e drejta e pageses per vdekje .kjo pagese i jepet personit te siguruar ose nje pensionasti ne rast vdekjeje tenje anetari te familjes qe ai ka ne ngarkim .pagesa per vdekje eshte e barabarte me nje muaj pension .ne rastin kur bashkshorti qe eshte shpallur i vdekur del gjalle martesa e mbaruar per shkak vdekjen del e pavlefshme .
Dallimi ndermjet mbarimit te marteses dhe me zgjidhje martese dhe pavlefshmerise 1 pavlefshmeria e lidh fundin ee lidhjes se marteses me nje shkak qe i referohet castit te lidhjes se marteses pra celebrimit .ndersa ne rastin e zgjidhjes lidhja merr fund per shkaqe te mevonshme pra nga kriza e prodhuar nga raporti .2 pavlefshmeria godet aktin e marteses dhe ne kete menyre ka efekte prapavepruese qe do tee thote qe me te goditet themeli i institutit ,ndersa zgjidhja i jep fund marredhenies martesore dhe pushon ne kete menyre efektet e marteses se vlefshme .3 pavlefshmeria nuk le me vend per zgjidhje martese ndersa e kunderta nuk qendron ,nje martese e zgjidhur mund te goditet ne pavlefshmeri .
Zgjidhja e martesesKur mund te ngrihet nje kerkese padie ,nuk ka kufizime kohe peer tu ligjitimuar aktivisht per te kerkuar ne rruge gjyqesore zgjidhjen e marteses ,pra duhet te vertetohet qe nje marredhenia e bashkshorteve ka prodhuar dhe po kalon nje krize te tille qe e ben te padurueshme jetesen ne cift .2 kush legjitimohet aktivisht dhe pasivisht ne procesin gjyqsor per zgjidhjen e marteses ,njeri bashkshort merr rolin e paditesit dhe tjetri te te paditurit .ka raste kur njeri nga te dy nuk ka zotesi juridike per te vepruar dhe ka kujdestar ,dhe padia mund te ngrihet nga kujdestari ..kur njeri nga bashkshortet eshte po vuan nje denim te rende e drejta per ngritjen e padise ushtrohet nga kujdestari .
RAstet e zgjidhjes se marteses 1 zgjidhja e marteses me pelqeim reciprok te te bashkshorteve .bashkshortet jane te ndergjegjesuar qe te dy per zgjidhjen e marteses .ne kete menyre ata mund ti drejtohen gjykates me kerkese per zgjidhjene marteses dhe me projekt marreveshje mbi menyren e rregullimit te pasojave .pra marr dhe kerkesa duhet te paraqiten sebashku .procesi i gjykimit kalon ne disa faza .se pari :gjykata duhet te krijoje binde e brendshme qe qe jemi perpara rastit te zgjidhjes se marteses me pelqim reciprok .se dyti gjykata verifico pastertine e vullneteve permes degjimit aktiv te bashkshorteve vec e vec . se treti gjykata kalon ne nje hap te rendesishem degjimin bashkarisht te bashkshorteve .se katerti :nese eshte rasti gjykata therret perfaqesuesit ligjore te bashkshorteve .ne rast se gjykata konstaton se marreveshja nuk ploteson kushtet pezzullo gjykimin 3 muaj .edhe pas 3 muajve nuk kane bere rregullime rrezon kerkesen per zgjidhje .cfare duhet te permbaje marreveshja :1lenien per rritje dhe edukim te femijeve dhe marredheniea me prendi tjeter 2 te ardhura te nevojshme per rritjen 3 .kontributin e secilit bashkshort ne favor te atij nevojtar . Zgjidhja e marteses per nderprerje te jetesees se perbashket .Institutit te marteses i eshte cenuar nje elemt i rendesishem si jetesa e perbashket .kf e njeh kete mundesi bashkshorteve per zgjidhjen e marteses nese cifti jeton faktikisht i ndare qe prej 3 vjetesh .rastet e ndarjes jane te tilla qe cifti nuk jeton si burre e grua me shume se tre vjet edhe pse jeton ne te njejten ndertese .mjeti juridik qe perdor bashkshorti eshte kerkese padia .legjitimohet aktivisht vetem bashkshorti qe pretendon se bashkshorti tjeter ka nderprere jeten bashkarisht .bashkshorti i paditur ka te drejte te paraqese kunderpadi .ai e kundershton kerkesen e te eparit me kete padi .nese eshte rasti gjykata mund te rrezoje padinee dhe te pranoje kunderpadine duke zgjidhur martesen .kur behet kerkese padia percaktohet dhe menyra e zbatimit te detyrimevee te mundshme kundrejt femijeve dhe bashkshortit tjeter .gjate procesit mund te dale qe nderprerja eshte bere per shkaqe ekonomike ne dobi te familjes .ath gjykata mund ta rrezojee kete padi per zgjidhje .padia mund te ringrihet per te njejtat shakaqe nese ekzistojne rrethana te tjera .
Zgjidhja e marteses me kerkesen e njerit bashkshort .jemi perpara kesaj menyre kur njeri nga bashkshortet provon perpara gjykates se jetesa e perbashket eshte bere e pamundur dhe martesa ka humbur qellimet e saj per personin padite ose per te dy .shkaqet e zgjidhjes 1 grindjet e vazhdueshme .eshte shume e rendesishme qe gjykata te mbaje parasysh karakterin vazhdues te ketyre grindjeve .2 keqtrajtimi . ka te beje me dhunen e ushtruar e cila mund te jete e te e gjitha formave fizizke seksuale ekonomike ,psikologjike .3 fyen rende .fjalet e ulta fyrese ne prani ose jo te te tjereve bejene qe bashkshorti te jete prekur ne seder .4 shkelja e besnikerise bashkshortore cka buron nga karakteri monogam i saj .partneret ndajne jo vetem jeten seksuale por i qendrojne besnike njeri tetri ne shume plane .5 semundje mendore e pasherueshme ,semundje qe rezulton nga shkenca si e pasherueshme. 6 denim i rende penal .7shkelja ne menyre te perseritur te detyrimeve qe rrjedhin nga martesa .
Vecorite e zgjidjes se procesit te martese 1 perpjekjet per pajtim .gjykata cakton nje seance pajtimi ku duhet te paraqiten te 2 bashkshortet .kur arrihet pajtimi mbahet procesver dhe gjykimi pushohet per kete shkak 2 pezullimi i gjykimit kur kekohet nga gruaja shtatezene dhe jo me shume se 1 vit .3fajesia eshte nje ceshtje e munguar .4 bashkimi i kerkimeve te tjera detyrimi per ushqimin .5 masat e perkoheshme .pala e interesuar kekon vete per marrjen e masave te parakohshme .Pasojat e zgjidhjes se marteses 1 rifitimi i statusit leberum 2 e drejta e perdorimit te mbiemrit 3 ndalesa per martese per shkak te lidhjes afinitive 4 pasojat pasurore –detyrimet e kuntributit kompesues .-caktohet masa e detyrimit merret parasysh modha gjendja e ish bashkshorteve .pasurine ,koha qe shpenzojne per edukimin e femijeve .Pasojat e zgjidhjes se marteses per femijet 1 menyra e ushtrimit te pergjegjesise prinderore 2 te drejten e vizites ,te mbikqyerjes ,te animi ,te imformimi , dhe konsultimit qe ne fakt realizon maredhenien prind femije .3 te besuarit te femijes njerit bashkshort .4 masen e kontributit per permbushjen e detyrimit per ushqim ndaj femijes .
funnksionet e familjes .familja eshte themelore dhe natyrore e shoqerise .1 vendosja e lidhjeve emozionale midis bashkshorteve dhe gjithe anetarve te tjere .2 familja ka funksion ekonomik 3.funksioni i marredhenieve seksuale dhe riprodhuese ndermjet bashkshorteve .martesa dhe bashkjetesa jane rruget e ligjesimit te marrdhenieve seksuale .4 familja te jep nje emer dhe nje status moral dhe juridik .5.shoqerizimi dhe edukime i femijeve si edhe i prinderve .ka nje interaktivitet dhe perfitim ose kampesim te perkushtuarit te anetarve te familjes .6 .familja ka dhe funksione mbrojtese dhe te kujdesit baze .7.shkembimi i te mirave dhe i sherbimeve eshte nje funksion qe rrit qendrueshmerine e familjes . Burimet dhe parimet e se drejtes familjare 1 kushtetuta e rep se shqiperise 2.marreveshjet nderkombetare te ratifikuara 3kodi i familjes 4 burime te tjera ose ligje te tjera te rendesishme dhe te lidhura me te drejten familjare .5 .aktete normative te keshillit te ministrave .6 .vendimet njesuese te gjykates se larte dhe vendimet e gjykates europiane te te drejtave te njeriut (strasburg )
Martesa dhe vecori te saj Martesa si nje bashkesi ligjore mbeshtetet ne barazine morale dhe juridike te bashkshorteve ne ndjenjej e dashurise ,respektit dhe mirekuptimit reciprok si baze e unitetit ne familje .1 martesa nuk njeh kushte dhe afate .nuk eshte marreveshje me kusht 2 martesa si akt ka karate tipik ,vete ligji e permbajtja e aktit .3 martesa ka karate formal –civil ,legjislacioni yne njeh vetem martesen civile dhe jo ate ne kishe .4.martesa ka karate personal si raport .5 martesa ka karate jo pronesar amartesa eshte bashkim monogam e cila lidhet vetem midis nje burri dhe nje gruaje .b.martesa eshte bashkim heteroseksual ,c.martesa nenkupton nje bashkim te lire dhe vullnetar d.martesa nuk ka afat .e.martesa eshte bashkim midis personave te moshes se caktuar f.martesa eshte bashkim qe realizohet perpara nepunesit te gjendjes civile .g.martesa si bashkesi morale shpirterore dhe materiale .
Kushtet thelbesore per lidhje te marteses .1zotesia per te vepruar .si kushte per martese quhen ato elemente mungesa e te cileve ben qe martesa te jete e pavlefshme .1.Mosha per martese ,mosha 18 vjec konsiderohet si mosha dysheme e tolerueshme per lidhjen e marteses .perjashtimi nga mosha .gjykata ka pushtet ne dhenien e lejes per lidhjen e marteses per shkaqe me rendesi ,nje situate e tille mund te ishte shtatzania .investimi i gjykates ne nje situate te tille behet prej vete bashkshorteve ..gjykata duhet te hetoje lidhur me 1 pjekurine qe duhet te perfshijne gjithe pjekurine e subjektit .2 rendesine e motivit .3 bazueshmerine e motivit .deri ne cmoshe mund te lejoje gjykata lidhjen e marteses .gjykata duhet te beje shume kujdes para se te lejoje lidhjen e marteses deri ne moshen 16 vjec .martesa mund te lidhet edhe pa pelqimin e prinderve .Pelqimi i lire per martese i bashkshorteve te ardhshem .pra pelqimi i lire eshte standart i cili ndonese spalle si kusht i rendesishem eshte i pakontrollueshem prej asnje organi tjeter administrativ ose gjyqsor publik ose privat pervec vete bashkshorteve .
Ndalimet per martese 1 mungesa e status liberum do te thote qe ne castin lidhjes se marteses se re njeri ose te dy ekzistues ose nuk jane ne kushtet e gjendjes se lire per nga statusi marital .nuk shkaktohet ndalesa :eshte deklaruar e pavlefshme .2 eshte zgjidhur dhe ka nje vendim per zgjidhjen 3.ka mbaruar per shkak te vdekjes se bashkshortit ose shpalljen e vdekur .b.lidhjet e gjakut .perbejne ndalese per martese lidhjet e gjakut te drejtperdrejt dhe ne vije te terthorte deri ne shkallen e 4 c.lidhjet e krushqise (lidhjet afinitive )perbejne ndalese per martese lidhja midis vjehrrit nuses dhendrit vjehrres .e.marredheniet e kujdestarise .perben ndalese per martese ekzistenca e raporteve te kujdestarise midis bashkshorteve te ardhshme ,kjo ndalese ka karate te perkohshem ,kushtezohet me kohen gjate te ciles vazhdon kujdestaria .f.biresimi perben ndalese per martese ekzzistenca e lidhjes te biresimit .1 ndalimi i marteses midis te biresuarit dhe bashkshortes .2midis biresuesit dhe te biresuesit 3 midis biresuesit dhe bashkshortit 4 midis te biresuarve 5midis te biresuarit dhe femijeve te biresuarve .Format e lidhjes se marteses behet per :te siguroje deshmi per pa\vlefshmerine e marteses ,te realizoje ne regjistrin zyrtar apo dokumentin me shkrim per efekt te proves .martesa lidhet perpara nenpunesit civil sepse martesa qe nuk eshte lidhur publikisht dhe perpara nenpunesit te gjendjes civile eshte e pavlefshme .s4martesa lidhet rregullisht ne zyrat e gjendjes civile ose ne mjedise jashte tyre te caktuara per lidhjen e marteses ne cdo rast ne prani te publikut .
Formalitet paraprake \shpallja e marteses .per realizimin e kesaj duhet te filljoje permes paraqitjes se kerkese perpara nepunesit te gjendjes civile ,dhe kjo behet nga bashkshortet e ardhshem ose nga personi i caktuar nga ata me prokure .kerkesa permea identitetin ,profesionin vendbanim dhe vendqendrim te bashkshorteve .nderprerja e shpalljes nese shpallja nderpritet perpar afatit 10 ditor eshte detyre e nenpunesit qe kete fakt ta permende ne shpalljen e re .nderpritet 1 kur nuk jane plotesuar kerkesat per shalljen 2 ka vend per dyshime per nje martese te lidhur pa pelqim .3 vihen re pengesa ligjore per lidhjen e marteses sipas ligjit 4 .verehen parregullsi ne dokumentet e identitetit te paleve .
Kundershtimi i lidhjes se marteses .kf njeh institutin e kundershtim in te marteses .subjektet qe mund te kundershtojene 1 prinderit e secilit bashkshort 2 ne mungese te prinderve jane paraardhesit e tjere te bashkshorteve .3 ne mungese te prinderve te afermve .4bashkshorti i personit qe do te lidhe martese te re 5.kujdestari nese njeri nga bashkshortet eshte vene nen kujdestari 6.prokurori per shkaqe qe parashikon ne ligj .bashkshortet nuk mund te bejne kundershtim sepse kane bere kerkese .bashkshortet mund te heqein dore ,mjafton mosardhja ne diten e lidhjes se marteses ).arsyet e kundershtimit Mosha ,feja gjendja ekonomike nuk jane arsye ,perbejne shkak per kundershtim vetem ato qe perbejne ndalesa dhe mosplotesim te kushteve per martesen jane te perligjura si situat te kundershtimit te marteses .ku behet kundershtimi perpara nenpunesit te gjendjes civile .cfare permea akti :cilesine qe i jep atij te bej kundershtimin ,vendin ku martesa duhet te lidhet ,shkaqet e kundershtimit ,dispoziten ligjore perkatese ku gjendet ky shkak ,nenpunesi i gjendjes civile duhet te beje shenimin perkates ne regjistrin e marteses me paraqitjes se aktit te kundershtimit ,te beje shenim ee heqjes se kundershtimit ne regjistrin e martesave .E drejta e pezullimi te lidhjes Nese nuk eshte hequr dore nga kundershtimi dhe ceshtja behet objekt shqyrtimi gjygjesor pezullohet lidhja e marteses derisa gjykata te vendose me nje vendim te formes se prere refuzimin e kundershtimit .ky pezullim duhet te kundershtohet brenda 5 diteve nga bashkshortet .refuzimi per te lidhur martese refuzimin per lidhjen e marteses e ben nenpunesi i gjendjes civile i cili ne momente te rendesishme shpallja ,kundershtimi dhe lidhja e ushtron te drejten e monitorimit me shume kujdes
Lidhja e marteses Nenpunesi i gjendjes civile percakton diten kur do lidhet martesa .pervec bashkshorteve te ardhshem dhe nenpunesit te gjendjes civile duhet te jene te pranishem edhe 2 deshmitare .ceremoniali 1 ditene lidhjes nenpunesi verifico dhe nje here dhe bindet per identitetin kete e realizon edhe nepermjet deshmitareve 2 u lexon bashkshorteve te ardhshem nenet ku permbahen te drejtat dhe dytrimet 3merr nga secili bashkshort deklarimin verbal se duan te lidhin martese ,pra pelqimi per lidhjen e marteses .4pas marrjes se pelqimit i shpall burre e grua ne emer te ligjit 5.harton menjehere aktin e marteses i cili nenshkrohet aty per aty nga bashk ,deshmitaret ,dhe vete nenpunesi i gjendjes civile .nenpunesi consumon vepren penale te fallsifikimit nese 1 e shkruan aktin me vone ,pasi jane larguar bashk .2 i merr nenshkrimet ne te bardhe 3 nuk lexon aktin .akti marteses permabn 1,zyren e gjendjes civile ne te cilen kryhet akti i marteses dhe nenpunesin perkates 2.daten dhe oren e mbajtjes se aktit te marteses 3.identitetin ,numrin e identifikimit ,vendbanim dhe gjendjes familjare .4.identitetin e te pranishmeve .5.njohjen e paleve me te drejtat e detyrat sipas kf .6.llojin e marteses sipas percaktimeve te kf .7.pohimin e vullnetit per te lidhur martese ne ate menyre 8.mbiemrin qe do te mbaje palet pas lidhjes se marteses .9.njohjen e atasise dhe \ose amesise te femijeve te bashkshorteve ,te lidhur para marteses (nese ka )
I biresuari dhe statusi i tij ne familjes biresuese .1 mosha e femijes qe biresohet ,biresohet vetem i mituri pra femija nen 18 vjec .i mituri i emancipuar per shkak te marteses nuk mund te biresohet 2.shtetesia lejohet biresimi i femijeve qr kne shtetesi shqiptare dhe femijeve me shtetesi te huaj .3ndalesat qe burojne per shkak te lidhjes se gjakut nuk mund te biresohen personat qe kane lidhje te drejtperdrejte gjaku ,personat qe kane raporte kujdestarie ,ribiresimi :ka vetem nje biresim nga nje familje biresuese .mund te biresohen vetem ata femije ,emrat ete cileve gjendet ne listat e komitetit shqiptar te biresimit .behet fjale per femije te braktisur me vendim gjykate ,femije prinderit e te cileve kane dhene pelqim per biresim .qe mungesa e interesit per femijen te quhet braktisje duhet te kaloje 1 vit .ose tre muaj ne rastin kur femija eshte strehuar ne nje institucion perkujdesje qe nga lindja .deklarimin per braktisje e kerkon 1drejtuesi i institucionit te perkujdesjes 2personi qe e ka femijen ne perkujdesje .terheqja e prinderve nga dhenia e pelqimit behet brenda 3 muajve nga casti i dhenies se pelqimit ,por mund ta terheqim edhe pas 3 muajve por para se te marre vendimin gjykata .
Statusi i ri i femijes qe biresohet 1 ka te gjitha te drejtat dhe detyrime ndaj prinderit si femija biologjik 2 i biresuari merr nje emer nene dhe ati te biresuesve 3mbiemri :merr mbiemrin e biresuesit 4emri i femijes se biresuar mund te ndryshohet nga gjykata me kerkese te biresuesve .5.shtetesia dhe kombesia merret ajo e prinderve biresues .6 lindin te drejta dhe detyrime ndermjet lidhjeve ligjore .7 me biresimin mbarojne te drejtat dhe detyrimet ndermjet te biresuarit dhe familjes se tij te origine .
Biresuesi Kushtet e birësimitBirësohet vetëm i mituri.Birësuesi duhet të ketë një diferencë moshe të paktën 18 vjet metë birësuarin.Në qoftë se birësohet fëmija i bashkëshortit, diferenca e moshës duhet të jetë jo më pak se 15 vjet.I mituri nuk mund të birësohet nga shumë persona, përveç rastit kur ata janë bashkëshortë.Birësimi i ri lejohet pas vdekjes së birësuesit ose të birësuesveapo pas vdekjes së njërit prej birësuesve, në qoftë se kërkesa është paraqitur ngabashkëshorti i ri i birësuesit. Ndalimet e birësimitNuk mund të birësohet një person nga të paralindurit e tij, si edhevëllai nga motra dhe anasjelltas.Nuk mund të birësohet një person nga kujdestari i tij, pa u parëpërpara nga gjykata administrimi i pasurisë së të miturit prej tij,dorëzimi i pasurisë së të miturit, si dhe vlerësimi i detyrimeve në ngarkim të kujdestarit ose dhënia e garancisë nga kujdestari përpërmbushjen e këtyre detyrimeve.Personi nuk mund të birësojë kur:a) i është hequr nga gjykata përgjegjësia prindërore;b) vuan nga një sëmundje psikike ose ka zhvillim mendor të metë,si dhe vuan nga një sëmundje, e cila mund të vërë në rrezik shëndetindhe jetën e atij që do të birësohet;c) nuk ka garancinë si person, se do të kryejë në rregull detyrën ebirësuesit në lidhje me mirërritjen, edukimin dhe arsimimin e atij qëdo të birësohet.
Procedura administrative e biresimit .kjo procedure nis me kerkesen qe subjektet e interesuara i bejne komitetit shqiptar te biresimit ne te cilen paraqiten motivet e biresimit shoqeruar me nje sere dokumentesh ku perfshihen anetaret e familjes dhe qendrimi tyre ndaj biresimit ,te dhena per femijerine dhe menyren e rritjes ,vertetim te pronesise se baneses .mbas ketij dokumentacioni mbi familjen biresues keshilli drejtues vendos nese aplikanti eshte i pranueshme per te biresuar .vazhdimi i procedures vazhdon me pergatitjen e dokumentave te femijesqe do te biresohet ku ndoshet 1 certifikata e linde 2 raportet per gjendjen psiko-fizike .3 mendimin e femijes nese ai ka mbushur 10 vjec dhe thote pelqimin nese eshte 12 vjec .4 certifikaten e prinderve biologjik nese njihen 5.raportin mjekesor te prinderve biologjike 6deklaraten me shkrim te prendi biologjik 7.hollesi mbi zakonet e femijes .me pas aplikuesi ben kerkesen per percaktimin e kohes se proves e cila nuk eshte me shume se 3 muaj .konstatimi i pershtatmerise konkrete te femijes me aplikuesin ,dhenia e pelqimit nga komiteti dhe pergatitja e dose per gjykate perfundon fazen e procedures administrative .
Procedura gjyqesore e biresimit .eshte detyra e komitetit ta coje dosjen ne gjykate e cila permea 1 dokumentat per aplikantin 2.dokumentat per femijen qe do te biresohet .3.vendimi per pershtatshmerine 4pelqimi i keshillit drejtues per biresimin e femijes .4raporti i pershtatshmerise se aplikantit me femijen . Pëlqimi për birësimPër birësimin e të miturit kërkohet pëlqimi i të dy prindërve të tij.Në qoftë se njëri nga të dy prindërit ka vdekur, nuk është në gjendjetë shprehë vullnetin e tij ose i është hequr përgjegjësia prindërore,pëlqimi i prindit tjetër është i mjaftueshëm. Pëlqimi për birësim mund të tërhiqet nga prindërit biologjikë,brenda 3 muajve nga çasti i dhënies së tij.Kjo periudhë shërben edhe si periudhë provë për marrëdhëniet midis birësuesve dhe të birësuarit.
Periudha e provës shërben për të vendosur një marrëdhënie
birësuese midis një fëmije dhe një familjeje.Prindërit mund të tërheqin pëlqimin e tyre edhe pas kalimit tëafatit tremujor, deri në çastin e marrjes së vendimit nga gjykata
kompetente.Gjykata, përpara se të vendosë, duhet të verifikojë nëse janëplotësuar afatet e mësipërme, nëse janë bërë të gjitha përpjekjet enevojshme për kthimin e fëmijës pranë prindërve biologjikë dhe nëse
gjatë bashkimit ka funksionuar marrëdhënia e të miturit me birësuesit.Në qoftë se personi, që i është besuar fëmija gjatë periudhës sëprovës dhe më pas, refuzon ta kthejë atë, prindërit mund t’i drejtohen
Ndryshimet zgjidhje \pavlefshmeri .1ne rastin ku verehen parregullsi vese qe godasin martesen si akt jemi perpara institutit te pavlefshmerise ,1 ne rastin e krizave te prodhuara pas lidhjes qe godasin martesen si akt te cojne ne institutin e zgjidhjes se marteses ,ndryshimi qendron se ndodhin ne momente te ndryshme te te marteses .ne rastin e prodhimit te pavlefshmerise buron ng shkaqe te ndryshme nga defekti qe shkakton zgjidhja e marteses .ndryshimi qendron ne kohen e shfaqjes se te metes por edhe ne ndryshime ne permbajtje .2 ndryshim tjeter lidhet me statusin e bashkshorteve .gjendja civile mund te jete e ndryshme si beqar i maruar etj ne rastin e pavlefshmerise se marteses ky person do figuroje sikur nuk eshte martuar asnjehere .ndersa ne zgjidhjen e marteses si i shkurorezuar .3.pasojat qe burojne nga zgjidhja e marteses ndryshojne nga ato te pavlefshmerise pervec atyre per femijet .ne zgjidhjen e marteses bashkshortet per inertesi kane akoma vazhdimsi .ndersa ne pavlefshmeri ku midis bashkshorteve qe nuk kane qene bashkshorte nuk ka me asnje lloj pasoje .
1 Pavlefshmeria e marteses .eshte
Martesa qe eshte lidhur pa pelqimin e lire dhe pa vese te te dy bashkshorteve ose te njerit prej tyre eshte e pavlefshme .
te 3 lloje pavlefshmeri absolute 2 relative 3.pavlefshmeri joekzistuese .pavlefshmeria absolute ndosh kur jane cenuar ato qe ligji i quan kushte thelbesore per lidhjen e marteses .ne rastin e marteses relativisht te pavlefshme eshte vullneti dhe deshira e bashkshorteve per ta shnderruar kete martese si te vlefshme sepse atyre u atribohet e drejta e rivlersimit te marteses .ne rastine pav.absolute te drejtene padise e kane te dy bashkshortet ndersa ne pav.relative kushdo qe ka interes te drejtperdrejt .e drejta e padise ne rastin e nje martese absolutisht te pavlefshme nuk parashkruahet .madje ajo mund te ushtrohet edhe pas martese . Të drejtën e padisë për pavlefshmërinë e martesës ne rastin e kanosjes së lidhur pa pëlqimin e lirë të dy bashkëshortëve ose të njërit prej tyre e kanë të dy
bashkëshortët ose bashkëshorti, pëlqimi i të cilit nuk ka qenë i lirë.Të drejtën e padisë për pavlefshmërinë e martesës së lidhur mekanosje ose me lajthim e ka vetëm bashkëshorti që ka qenë i kanosurose në lajthim.
E drejta e padisë parashkruhet, në qoftë se nga data që ka pushuarkanosja, që është zbuluar lajthimi ose bashkëshorti ka fituar lirinë e
plotë në rast të martesës pa pëlqim të lirë, kanë kaluar 6 muaj, por në çdo rast jo më tepër se 3 vjet nga lidhja e martesës.
E drejta e padisë, në rastet kur ka pasur një bashkëjetesë të
vazhdueshme për 6 muaj që nga çasti që bashkëshorti ka fituar lirinë e
plotë ose nga çasti që ai ka marrë dijenipërlajthimin,parashkruhet me kalimin e këtij afati. Të drejtën e padisë për pavlefshmërinë e martesës, për shkaqet eparashikuara në nenin 35, pas shërimit të bashkëshortit të sëmurë, eka secili nga bashkëshortët.E drejta e padisë parashkruhet me kalimin e 6 muajve nga shërimi i bashkëshortit.
2 pasojat e pav . nje martese absolutisht e pavlefshme karakterizohet nga mungesa e pasojave ndersa ajo relativisht e pavlefshme i prodhon efektet e saj ndonese ne menyre te pasigurte dhe te paqendrueshme .martesa relative do te quhet qe ka qene e vlefshme deri sa do marri nje vendim per shpalljen e saj te pavlefshme nga gjykate ne formen e prere . Pasojat e pavlefshmërisë
1Martesa që shpallet e pavlefshme me vendim të formës së prerëkonsiderohet se nuk është lidhur.2Për bashkëshortin që nuk ka ditur shkakun e pavlefshmërisë sëmartesës, pasojat fillojnë nga data që vendimi merr formë të prerë.
3Fëmijët e lindur nga një martesë që shpallet e pavlefshme, quhensi të lindur nga martesa dhe marrëdhëniet midis tyre dhe prindërve
rregullohen si në rastet kur zgjidhet martesa. Subjektet qe kerkojne pavlefshmerine :1 bashkshortet 2.prinderit 3 prokurori 4kujdestari 5.te paralindurit 6.ata qe kane interes te drejtperdrejte per ceshtjen .
Shkaqet e pavlefshmerise absolute dhe relative .pavlefshmeria absolute ven kur bashkshortet e lidhin martesen en kushtet e 1.mungeses se pelqimit te lire 2 semundjes se rende psikike ose zhvillimeve te mete mendos te atij qe nuk e kupton qellimin e marteses (te dyja te riparueshme nga bashkshortet )3 mospasja e qellimit per jetese te perbashket 4.raporteve te kujdestarise 5.lidhjeve te biresimit me njeri tetri 6.shkelje te monogamie 7.mosrespektimi i formes civile se lidhjes 8 lidhje te krushqive ose afinitive 9 moshes nen 18 vjec 10 lidhjeve gjinore sipas kodit (te dyja te riparueshme nga gjykata me pelqimin e bashkshorteve kjo padi nuk parashkruhet .11 martesa e lidhur gjate vazhdimit te nje martese te meparshme te njerit prej bashkshorteve eshte e pavlefshme 12 martesa qe nuk eshte lidhur publikisht dhe para nenpunesit te gjendjes civile eshte e pavlefshme .rastet e pavlefshmerise relative jane 1.ne kohen e lidhjes se marteses bashkshorti gjendej ne ndikimin e nje kanosjeje .2. martesa eshte lidhur Ne lajthim per personin e bashkshortit .(te riparueshme vetem nga bashkshortet )kur kemi absolutizem relativ e kemi te riparueshem nga gjykata me pelqimin e bashkshorteve ,dhe nga bashkshortet .
Martesa putative \martesa me mirebesim .pasojat e pavlefshmerise do te jene te ndryshme ne varesi te faktit nese kemi te bejme me rastet 1 vetem njeri nga bashkshortet nuk e ka ditur shkakun e pavlefshmerise dhe tjetri po .2te 2 bashkshortet nuk e kane ditur 3 te dy bashkshortet kane qene ne dijeni .per rastin e pare dhe te dyte lidhet me padijenine e nje ose te dy bashkshorteve qe dikur quhej martese putative ose ne mirebesim .per keto situata ka nje rregullim te vecante .kjo eshte nje martese e pavlefshme per ligjin por e vlefshme per bashkshortet .pra pasoja varet nga mirebesimi dhe keqbesimi i bashkshorteve .ne rastin e dyte jemi perpara mirebesimit dhe pasojat fillojne qe nga dita kur vendimi merr forme te prere nga gjykata .nese vetem njeri nga bashkshortet ishte ne mirebesim ath pasoja fillon qe nga dita kur vendimi merr forme te prere nga gjykata,ndersa per bashkshortin tjeter qe nha lidhja e marteses .ne rastine 3 per te dy bashkshortet pavlefshmeria fillon qe ne diten e lidhjes se marteses .kjo do te thote qe efektet pozitive te pavlefshmerise jane vetem per bashkshortin mee mirebesim .kjo padijeni duhet te jete ne momentin e lidhjes se marteses vetem keshtu ka rendesi ,sepse bashkshortet mund te ndergjegjsohen me vone mbas lidhjes se marteses per pavlefshmerine .ne ekete menyre gjen zbatim parimi sipas te cilit mirebesimi prezumohet ndersa keqbesimi duhet te provole .
1 Regjimi i bashkesise ligjore .i vetmi regjim qe rregullohet nga ligji dhe qe zbatohet kur bashkshortet nuk kane lidhur kontrate .me kete regjim regullohen marredheniet pasurore si gjate marteses ashtu dhe ne rastet e mbarimit te saj.perberja e bashkesise tregon se ne te nuk hyn cod pasuri jashte saj mbeten pasurite e fituara gjate marteses me ane te dhurimit ,te trashegimise .edhe te ardhurat e fituara nga secili bashkshort gjate marteses dhe te konsumuara ne menyra dhe per qellime te ndryshme nuk hyjne ne bashkesi .perberja e pasurise Përbërja e bashkësisë
a) pasuria e fituar nga të dy bashkëshortët, së bashku ose veç eveç, gjatë martesës;
b) të ardhurat nga veprimtaria e veçantë e çdo bashkëshorti gjatë
martesës, nëse nuk janë konsumuar deri në mbarimin e
bashkëpronësisë;
c) frytet e pasurisë së çdo bashkëshorti, që janë marrë dhe nukjanë konsumuar deri në mbarimin e bashkëpronësisë;
ç) veprimtaria tregtare e krijuar gjatë martesës.Në rast se veprimtaria tregtare para lidhjes së martesës i përkiste
vetëm njërit prej bashkëshortëve, por gjatë martesës drejtohet nga të
dy bashkëshortët, bashkësia përfshin vetëm fitimet dhe shtimin e. prodhimit.hyjne ne bashkesi menjehere fitimet dhe shtimet e pasurise qe vijne nga veprimtaria tregtare .
2 Pasuria e caktuar për administrimin e veprimtarisë tregtarePasuria e krijuar gjatë martesës, e caktuar për administrimin e veprimtarisë tregtare të njërit prej bashkëshortëve dhe shtesat eprodhimit të saj janë objekt i bashkëpronësisë vetëm nëse ekzistojnë si të tilla në çastin e mbarimit të martesës. Pasuria e bashkëshortëve prezumohet si e përbashkët, me përjashtim të rastit kur bashkëshorti provon karakterin e saj vetjak.pasuria vetjake qe nuk ben pjese ne bashkesi a) pasuria, e cila para lidhjes së martesës ishte në bashkëpronësitë bashkëshortit me persona të tjerë b) pasuria e fituar gjatë martesës me anë të dhurimit, të trashëgimisë ose legut, c) pasuritë e përdorimit ngushtësisht vetjak të secilit bashkëshort dhe pasuritë e fituara si aksesorë të pasurisë vetjake; ç) mjetet e nevojshme të punës për ushtrimin e profesionit të njërit
prej bashkëshortëve,
d) pasuria e fituar nga shpërblimi i dëmit vetjak, me përjashtimtë të ardhurave që rrjedhin nga pensioni i fituar për shkak të humbjes së pjesshme ose të plotë të aftësisë për punë;
dh) pasuria e fituar nga tjetërsimi i pasurive vetjake të
sipërpërmendura;detyrimet per regjimin e pasurise ligjore a) për të gjitha barrët dhe detyrimet që rëndojnë mbi ta në çastin
e fitimit të pronësisë;b) për të gjitha shpenzimet e administrimit të pasurisë së
përbashkët;c) për të gjitha shpenzimet për mbajtjen e familjes dhe për çdo
detyrim të kontraktuar nga bashkëshortët, qoftë dhe veçmas, që është në interes të familjes;ç) për çdo detyrim tjetër kontraktues ose jokontraktues, mepërjashtim të detyrimeve të përcaktuara si vetjake në këtë Kod. Mbarimi i bashkësisë
a) vdekjen e njërit prej bashkëshortëve, shpalljen i zhdukur ose ivdekur të njërit prej tyre, shpalljen të pavlefshme dhe zgjidhjen e martesës;b) pjesëtimin e pasurive;c) ndryshimin e regjimit pasuror martesor, kur sjell mbarimin e bashkësisë.
.jpg)
