Tema: Kuptime themelore dhe klasifikime te kostos
• Kostoja dhe kuptimi I saj
• Klasifikim I pergjithshem I kostos
• Kosto direkte dhe indirekte
• Klasifikimi I kostos sipas funksioneve ne nje njesi ekonomike.
• Shpenzime sipas natyres ekonomike
• Kostot e inventarizueshme dhe kosto periudhe
• Klasifikim sipas sjelljes se kostos
• Costo fikse , 2.Costo.variabel 3.costo mikse 4.C.gjysmevariabel , 5.costo gjysme fikse
1.Kostoja dhe kuptimi I saj
• Costo do te thote sasia e te mirave materiale apo sherbimeve te sakrifikuara per te realizuar nje objektiv te caktuar.Kostot maten ne vlere monetare.Keshtu kosto perfaqson mjetet monetare te paguara per realizimin e objektivit qe mund te jete prodhimi dhe shitja e produktt, realizimi I sherbimit apo projektit.
• Perdoruesit e informacionit kontabel I perdorin te dhenat me se shumti per te kerkuar informacion mbi koston e nje produkti.
• Objekt costoje eshte cdo gje per te cilen llogaritet costoja
• Aktivitet
• Produkt
• Projekt
• Departament
• program
Kostot direkte dhe indirekte
• Kosto qe mund te identifikohen , evidentohen dhe maten ose vleresohen drejtperdrejt per nje objekt costoje ne menyre eficente(psh costo e celikut per prodh e BMV X5) si costo e materialeve dhe costo e punes direkte(perfitim <costo)
• Kosto indirekte jane costo qe nuk mund te identifikohen,evidentohen vleresohen ose maten per nje objekt te costos ne menyre eficente. Psh kosto e mbikqyrsve te repartit te prodhimit nuk eshte realizuar vetem per tipin X5 pasi eshte realizuar per shume tipe makinash, kane mbikqy gjith prodhimin
• Duhet qe costo e shperndajes se tyre <se perfitimi ekonomik
• Procesi I shperndarjes se costove eshte procesi I percaktimit sipas objektit te costos, ne menyre jo te drejtperd te mases se costove indirekte
• Percaktimi I costos se nje objekti costoje perfshin evidentimin e costove direkte dhe shperndarjen e costove indirekte.
Klasifikimi I costos sipas funksioneve
• Klasifikimi I costos sipas funksioneve qe ato sherbejne.Ne nje njesi ekonomike prodhuese costot klasif si prodhuese dhe joprodhuese.Costo prodhuese jane costo qe shkaktohen dhe jane te lidhura me procesin e realizimit te prodhimit ne sektoret prodhues te N.E.Costot joprodhuese jane ato qe shkaktohen dhe jane te lidhura me realizimin e procesit te shitjeve dhe funksioneve drejtuese te N.E.
• Nese produktet jane objekte te kalkulimit te costos, C.prodhimi perbehet:
• Kosto e materialeve direkte –jane materialet kryesore qe do te konsumohen per realizimin e nje produkti apo per shlyerjen e nje sherbimi.Materialet kryesore per formimin substancor te produkteve qe eshte ekonomike evidentimi I tyre, si psh celiku ne prodhimin e prod, metalike.Ne materiale direkte futen gjithashtu produktet qe jane prodhuar nga njesia ekonomike por qe perdoren per prodh e prod tjera dhe produktet ne proces qe vazhdojne procesin e perpunimit.
• Kosto e punes direkte –Kostot e kapitalit human qe marrin pjese drejtperdrejt ne procesin e realizimit te prodhimit dhe e ekonomike evidentimi I tyre.Ketu perfshihen pagat e punonjesve te prodhimit.
Klasifikimi I costos sipas funksioneve
• Shpenzimet e punes direkte- psh pagat e punes se tornitoreve qe prodhon produkte metalike.
• Shpenzimet e pergjithshme te prodhimit-Kjo costo ze rreth 30% te costos totale te realizimit te produktit.keto jane kosto qe nuk mund te evidentohen lehtesisht dhe ne menyre ekonomike si kostot e mesiperme.Ketu futen costo indirekte te punes sic psh mund te jete paga e pergjegjsit te repartit apoe punonjesve ndihmes dhe costot e materialeve indirekte qe perfshihen materiale te vogla nga pikpamja e vleres dhe sasiore dhe qe duhen per prodhimin e shume llojeve te produkteve.Costo e evidentimit te tyre nuk mbulohet nga perfitimi I nje informacioni kaq te detajuar.
• Kosto e transformimit apo e shnderrimit-Costot e a atyre qe mundesjne transformimin e materialeve direkte.