Emri dhe lakimi i emrit

Emri dhe  lakimi i emrit

Emri është fjala që  emërton (tregon)  njerëz, kafshë, sende, shtete, qytete, male, dete... etj.

Emrat janë të përveçëm dhe të përgjithshëm. Emrat e përveçëm

emërtojnë; njerëz, qytete, male, lumenj, dete, oqeane, pra  çdo gjë të përveçëm dhe shkruhen kurdoherë me shkronjë të madhe.

Emrat e përgjithshëmemërtojnë; sende ( bankë, karrige, laps,gomë), sende në natyrë, pra çdo gjë të përgjithshme dhe, kurdoherë shkruhen me shkronjë të vogël.

* Emri është pjesë e ndryshueshme e ligjëratës sepse ndryshon gjatë përdorimit (gjatë të folurit).

*Në gjuhën shqipe emri ndryshon gjatë lakimit në rasa.

*Rasat nëpër të cilat lakohet emri janë pesë: EMËRORE, GJINORE, DHANORE, KALLËZORE dhe  RRJEDHORE.

*Emri ka edhe këto kategori; numrin, trajtën, lakimin dhe gjininë. ( shiko shemën)

Numri njëjës     1.	Numri shumës  2,3,4........100...
një qytet	disa qytete
një mal	disa male, dhjetë male
një zog	disa zogj
një shkollë	disa shkolla
një nxënës	disa nxënës

Trajta e emrit

Trajta e pashquar dhe trajta e shquar                                   

Trajta e pashquar	Trajta e shquar
qytet	qyteti
mal	mali
zog	zogu
shkollë	shkolla
fletore	fletorja

Gjinia e emrit

Gjinia mashkullore dhe gjinia femërore e emrit

Gjinia mashkullore     KY, AI, KËTA, ATA	Gjinia femërore     KJO…, AJO, KËTO, ATO
ky burrë,  ai burrë, këta burra, ata burra	kjo grua, ajo grua, këto gra, ato gra
ky mësues, ai mësues, këta mësues, ata mësues	kjo mësuese, ajo mësuese, këto mësuese, ato mësuese
ky nxënës, ai nxënës, këta nxënës, ata nxënës	kjo nxënëse, ajo nxënëse, këto nxënëse,ato nxënëse
ky laps, ai laps, këta lapsa, ata lapsa	kjo gomë, ajo gomë, këto goma, ato goma
ky libër, ai libër, këta libra, ata libra	kjo fletore, ajo fletore, këto fletore, ato fletore

                                                                                                                                    Mësimi  2

LAKIMI I EMRIT NË RASA

Në gjuhën shqipe emri lakohet në pesë rasa; emërore, gjinore, dhanore, kallëzore dhe rrjedhore.

Gjatë lakimit, emri trajtohet në gjini dhe numër.

* Shembull:

Gjinia mashkullore

Emri:  laps                                         Trajta e pashquar

                                             

	Numri njëjës	Numri shumës
Emërore,    kush? cili? cila?	një laps	disa lapsa
Gjinore, i,e kujt? i cilit?	i një lapsi	të disa lapsave
Dhanore,     kujt? cilit?	një lapsi	disa lapsave
Kallëzore, kë? cilin? cilën?	një laps	disa lapsa
Rrjedhore, prej kujt? prej cilit?	prej një lapsi	prej disa lapsave

                                                            

Trajta e shquar

 lapsi                                           njëjës                                                                               shumës

Emërore	lapsi	lapsat
gjinore	i lapsit	të lapsave
dhanore	lapsit	lapsave
kallëzore	lapsin	lapsat
rrjedhore	prej lapsit	prej lapsave

Lakoni emrin  mal                                                                      

Gjinia mashkullore

                                                         Trajta e pashquar

	Numri njëjës	Numri shumës
Emërore	një mal	disa ..............
Gjinore
Dhanore
Kallëzore
Rrjedhore

Trajta e shquar

	Njëjës	Shumës
Emërore	mali	.......................

                                                                                                                                                       

     Mësimi 3

Lakoni emrin  zog

Gjinia mashkullore

Trajta e pashquar

	Njëjës	Shumës
E	një zog	disa zogj                                                (  pa   ë)
Gj
Dh
K
Rr

Gjinia mashkullore

Trajta e shquar

	Njëjës	Shumës
E	zogu	zogjtë
Gj
Dh
K
Rr

Lakoni emrin   lule

                                                                    Gjinia femërore

                                                          Trajta e pashquar

	njëjës	shumës
E	një lule	disa lule
Gj.
Dh.
K.
Rr.

                                                                     Gjinia femërore

                                                                   Trajta e shquar

	njëjës	shumës

                                                                                                                                   

Ushtrimi 4.

Emri--------------------------------------

Lakoni emrat; Flamur dhe mësues

Gjinia--------------------------------------------

Trajta---------------------------------------------

Gjinia:---------------------------------

Trajta:---------------------------------

Gjinia------------------------------------------

Trajta------------------------------------------

Gjinia--------------------------------

Trajta--------------------------------

 * Ushtrimi 5.

Lakoni në tabelë emrat;  makinë dhe mollë

                                                     Gjinia--------------------------------------------

                                                      Trajta---------------------------------------------

                                        Gjinia:---------------------------------

                                         Trajta:---------------------------------

Gjinia------------------------------------------

Trajta------------------------------------------

Gjinia--------------------------------

Trajta--------------------------------

·       Ushtrimi 6

Lakoni në rasa këta emra :  shkollë, lule

Gjinia femërore

Një shkollë

TRAJTA E PASHQUAR

                            Njëjës                                                                                              Shumës

Emërore	Një shkollë	Disa shkolla
Gjinore
Dhanore
Kallëzore
Rrjedhore

Gjinia femërore

TRAJTA E SHQUAR

Shkolla

                        Njëjës                                                                                      Shumës

E.	Shkolla	Shkollat
GJ.
DH.
K.
RR

Gjinia femërore

Trajta e pashquar

Një lule

                        Njëjës                                                                                                  Shumës

E.	Një lule	Disa lule
GJ.
DH.
K.
RR.

Gjinia femërore

Trajta e shquar

Lulja                           Njëjës                                                                                      Shumës

E.	Lulja	Lulet
Gj.
Dh.
K
Rr