Komunikimi në hapsirë

Komunikimi  në hapsirë

1.      Komunikimi me trup

Komunikmi jofjalësor

 1.1 Në botën në të cilën jetojnë njerëzit, gjithçka është në mos shenjë, të paktën tregues, domethënë burimi i të dhënave dhe i

bashkëveprimit. Ne vazhdimisht kërkojmë informacione për të tjerët dhe nuk kemi mundësi të mos veprojmë kështu. Ky është komunikimi në kuptimin e gjerë dhe ai ndërtohet mbi shkëmbimet e qëlllmshme, mbi komunikimin e mirëfilltë, të cilin e plotëson dhe e lehtëson, pavarësisht se përdor shumë më pak ligjërimin. Pareshtur ne shohim njëri-tjetrin, e masim me sy njëri-tjetrin dhe gjykojmë për njëri-tjetrin. Kur rrim të vetmuar në një kafene të hapur, vështrojmë kalimtarët dhe përpiqemi ta marrim me mend se cilët janë. Kjo femra ulur këtu afër, është daktilografiste, shitëse, studente apo mjeke? Përpiqemi të gjejmë ndonjë tregues.

 1.2 Te komunikosh mund të jetë edhe t'i flasësh dikuj, që nënkupton se jeni afër ballë për ballë, se ka dëshirë nga të dy bashkëbiseduesit, se jeni në gjendje të rrini së bashku dhe të përgjigjeni.

Ky bashkërendim i veprimit ndënnjet pjesëmarrësve, nga njëra anë, përbëhet nga "kryerja" e të kuptuarit të dyanshëm të gjerave që thuhen, nga ana tjetër, nga përshtatja e dyanshme e sjelijeve, domethënë që të përftojmë bashkëpraninë në kohë, për t'i vënë trupat në marrëdhënie njëri me tjetrin në funksion të rregullave konvencionale.

Nëse i flas një miku, i jap shenjë se flas me të nëpërmjet orientimit të trupit: i kthehem me fytyrë, dhe të drejtimit mbizotërues të shikimit tim: e shoh që poshtë sy-zeve. e kërkoj vështrimin e tij dhe nga pulitjet e herëpashershme të syve të tij sigurohera që po më dëgjon.

Nëse ai e shfaq që nuk po më dëgjon me vëmendje, unë mund ta tërheq vëmendjen e tij nëpërmjet shprehjeve të tilla, si:'" Më dëgjo mirë", "Po të them që", "E sheh që", por edhe me anë të gjesteve (tund dorën ose ndryshoj mënyrën e të ndenjurit), ose me mimikë (tund kokën, mbyli sytë, qesh pak).

Nëse gjatë shkëmbimit vështritni im nis të bredhë, ose qëndrimi e shfaq që po i mënjanohem bisedës, bashkëbiseduesi im acarohet ose bëhet nervoz, më e pakta çorientohet. Është e qartë se biseda sy ndër sy bëhet e mundshme vetëm me praninë e treguesve paragjuhësorë përkatës: "Ne flasim me organet tona zanore, por ne bisedojmë në radhë të parë me gjithë trupin".

1.3 Në të vërtetë, gjatë një bisede pjesëmarrësit i ndryshojnë tipat dhe mjetet e informimit; ata përdorin një sistem tërësor komunikimi në një veprim ndërsubjektiv. Shkëmbehen tre tipa të ndryshëm informacioni:

1.informacioni njohës, përmbajtja e shenjave gjuhësore që shkëmbehen;

2.informacioni dëftues, që e çon folësin tek qëllimi për ta përcaktuar dhe për ta kontrolluar rolin të cilin e luan gjatë bisedës;

3. informacioni udhëzues ose konativ, që shkëmbehet ndërmjet pjesëmarrësve  për ta çuar bisedën  përpara, për të ndryshuar folësit, për të arritur një përlundim.

Sjelljet, mjetet e përdorura për ta komunikuar këtë informacion mund të klasifikohen sipas dy   opozicioneve: zanor kundrejt jozanor (fjalë kundrejt gjesteve, qëndrimeve) dhe fjalësor kundrejt  jofjalësor (fjalë kundrejt jo fjalë).

Atëherë kemi:

1. zanor-fjalësor: fjala fonetike si njësi gjuhësore;

2.zanor-jofjalësor: intonacioni, cilësia e zërit, theksimi etj.;

3.jozanor-fjalësor: fjala e shkruar si njësi gjuhësore;

4.jozanor-jofjalësor: shprehja e fytyrës, gjestet, qëndrimet.

Ka edhe një mundësi tjetër për klasifikimin e mjeteve të përdorura

1.mjetet gjuhësore: gjuha me nyjëtim të dyfishtë dhe me shfaqje zanore;

2.mjetet paragjuhësore, pak a shumë të vetëdijshme, duke përfshirë anë-tarët e së njëjtës kulturë: jofjalësore-zanore (toni i zërit), jozanore (gjestet);

3.mjetet jashtëgjuhësore, të cilat nuk i nënshtrohen kontrollit të folësit gjatë bisedës: lloji i zërit (cilësia e zërit që i jep auditorit të dhëna biologjike, psikologjike ose shoqërore për folësin),  jozanore (mënyra e të veshurit).

Tani mund të vendosim lidhje ndërmjet tipit të informacionit dhe mjetit të përdorur:

1.informacion njohës, i lidhur me mjetet gjuhësore e paragjuhësore (gjestet që zëvendësojnë fjalët);

2.informacion udhëzues. që lidhet kryesisht me mjetet paragjuhësore (gjestet, lëvizjet, intonacioni, për t'i sugjeruar pjesëmarrësit që të marrë fjalën) e nganjëherë mjetet gjuhësore (shprehjet rituale të mirëseardhjes);

3.informacion dëftues, që transmetohet nëpërmjet gjithë mjeteve.

Në të folur hollësitë biologjike jepen nga të gjitha mjetet jashtë gjuhësore; informacioni psikologjik e shoqëror nxirret prej mjeteve gjuhësore e paragjuhësore. Përputhja e të triave i jep mundësi auditorit të shquajë karakteristikat e folësit.