Komunikimi ndërveprues në media

Komunikimi ndërveprues në media

Nga retorika të komunikimit ndërpersonal

Nivelet e ndërveprimit               

Kërkimet në fushën e shkëmbimeve të përditshme

Hyrje

 Fjala për komunikimin, e cila në gjuhën e zakonshme shënon

shkëmbimin e informacioneve, është bërë një hambar, në të cilin bien gjëra kaq të ndryshme midis tyre, si: reklama, dialogu ndërpersonal ose transmetimi i pamjeve nëpërmjet satelitëve. Vetëm duke i përzier këto gjini bëhet e mundur të flitet për shoqërinë e komunikimit. Prandaj, përpara se të nisim analizën, është e mira që të përcaktojmë se çfarë mund të përmbledhim me këtë term. Është e nevojshme të dallohen:komunikimi masiv, i cili i drejtohet publikut të pamatë dhe përdor kanale të transmetimit, si shtypi, televizioni, radioja, kinemaja, pllakatet, dhe për të tashmë kemi folur në pjesën e komunikimitndërpersonal, shkëmbimi me dialog drejtpërdrejt ndërmjet individëve me gojë ose me shkrirn; ai përfiton edhe nga përparimet teknike që mundësojnë bisedën në largësi.

Për ta kujtuar dhe meqë nuk mund të analizojmë gjithçka, do të citojmë edhe një herë në gjysmërrugën ndërmjet këtyre dy të parëve, komunikimin në gjirin e sipërmarrjes. Ai merr dy trajta: komunikimi i brendshëm, funksioni i të cilit është të bëjë të qarkullojnë në sipërmarrje informacionet ndërmjet drejtuesve e personelit: forma e parë ka qenë zhvillimi i "gazetës së sipër-marrjes", dhe komunikimi i jashtëm, funksioni me të cilin sipërmarrja kryen, pak a shumë në mënyrë të frytshme, përhapjen e një "imazhi të markës" te klientët, te publiku, te ortakët dhe te konkurrentët.

Si ka rrjedhur puna që flasim për "komunikim ndërpersonal'? Si është bërë ky sektor i veprimtarisë njerëzore një objekt studimi për shkencat humanitare? Për të dhënë përgjigje, duhet bërë dallimi ndërmjet teknikave të komunikimit ndërpersonal, që kanë ekzistuar prej shumë kohësh, në të vërtetë që nga lashtësia, dhe dijes së përftuar, që merr si objekt të posaçëm këtë fashë krejt të veçantë veprimi, e cila është ky tip komunikimi. Kjo dije zuri vend në mesin e shekullit XX, në kushte historike e shoqërore krejt të përcaktuara. U kalua nga retorika te strategjitë gjuhësore, nga shoqëria e komunikimit te komunikimi ndërindividual, nga transmetimi i informacioneve te ndërveprimi.

1.Eshtë e pamundur të mos përmendim retorikën, disiplinën që studion kushtet e ligjërimit të frytshëm, meqë na duhet të trajtojmë themelet e komunikimit ndërpersonal. Retorika e lashtë merrej si me bazat e një të menduari bindës, ashtu dhe me aspektet fizike të shprehjes. Vetëm se në shoqërinë klasike franceze ajo pak nga pak u kufizua vetëm me zbukurimet e ligjërimit (Reboul 1984). Retorika është fusha e parë e dijes, që nga njëra anë ka shtruar sistematikisht pyetjen për gjuhën si mjet komunikimi, dhe nga ana tjetër, ka propozuar teknika sistematike për ta bërë më të frytshëm aktin komunikues. Sot kjo fjalë në gjuhën e përditshme ka marrë edhe një kuptim të keq, kur është puna në mënyrë kontradiktore për një të folur të zbrazët dhe emfatik, e njëkohësisht për orvatjet e manipulimit. Ky kuptim i prejardhur nuk duhet të na bëjë të harrojmë se retorika për një periudhë të gjatë ka qenë bartëse e qenësishme e transmetimit të kulturës dhe kjo disiplinë vijon të ndikojë thellë në marrëdhëniet ndërmjet njerëzve. Kështu përballemi me një praktikë të përditshme, të gjymtuar nga emërtimi i vet (Barthes 1970).

2.Retorika u krijua në Sicilinë greke në shekullin V para erës së re, në kuadrin e procesit të pronësisë, kur qytetarëve u duhej të bindnin gjyqtarët popullorë për të drejtën ligjore të çështjeve të tyre. Retorikët në këtë periudhë vunë në dukje rendin kanonik të pjesëve, që duhej të përmbante një ligjëratë e mirë, domethënë standardin e paraqitjes, që quhet më i frytshëm. Çfarëdo ar-gumentimi, nëse duam të ketë peshë, duhet të ndërtohet prej katër pjesësh: hyrja, që njofton subjektin dhe përpiqet ta bëjë auditorin të ketë interes; rrëfimi, që paraqet në mënyrë sa më objektive të mundshme faktet e mirëfillta; pohimi, që është çasti i diskutimit dhe i provave; së fundi, mbyllja, që bën përmbledhjen dhe nxjerr përfundimet e ligjëratës.

3.Kjo paraqitje ka patur sukses të madh, i cili vijon edhe sot. Arsyeja, pa dyshim, është se retorikët nëpërmjet kërkesave për një plan formalizuan renditjen e natyrshme të komunikimit ndërpersonal. Hyrja dhe mbyllja u përgjigjen në të vërtetë atyre monenteve kyç të rrëfimit, që e bëjnë të pranishëm dhe e ndërpresin, ndërsa rrëfimi dhe pohimi na çojnë te dy përmasat themelore të komunikimit: transmetimi i faktit (përmbajtjes) dhe shkëmbimi i kuptimit që duhet dhënë (marrëdhënia). Kështu retorika, nëse kuptohet mirë, është një përforcuese e shkëlqyer e mundësive bindëse, veti e brendshme e vetë gjuhës. Dhe në të vërtetë ajo përdoret vazhdimisht në ato që sot quhen strategjitë gjuhësore.

Rrjedhimisht, studimi i sotëm i strategjive gjuhësore ecën në fillin e drejtpërdrejtë të retorikës tradicionale, pavarësisht se është zgjeruar ndjeshëm fusha dhe njeriu folës është vënë në një shoqëri, e cila analizohet me gjerësi shumë më të madhe dhe me përpikëri.Kështu kemi të bëjmë me mjeshtërinë e shquarjes, për të cilën Burdjeja (Bourdieu 1982) jep dy shembuj: gjatë një ceremonie për nder të një poeti beamez, kryetari i bashkisë së Posë idrejtohet publikut: "në një bearnishte me cilësi", sipas shprehjes së një gazete vendore; te vepra e Marsel Prustit,Në kërkim të kohës së humbur, dukesha de Germante asnjëherë nuk e tregon më shumë epërsinë e vet, sesa kur i shpërfill rregullat e mirësjelljes, shprehet me gjuhë familjare ose përdor theksin e fshatarit. Këta shembuj na ilustrojnë natyrën e hollë të strategjive për t'u shquar, që komunikimi i jep rastin të shfaqet. Ky është kapitali gjuhësor, të cilin e zotërojnë dy folës, është çlirtësia e të shprehurit, që e kanë fituar aq mirë. sa dhe besueshmëria e tyre shoqërore, e cila u jep të drejtën për begenisje. Asgjë nuk e pengon një politikan me diplomë në letërsi që të mos dijë të flasë një frëngjishte të lëvruar dhe as mbretëreshën e aristokracisë që të mos dijë rregullat e mirësjelljes mondane. Përkundrazi, ligjshmëria e të dy personazheve përforcohetnëpërmjet elegancës, e cila arrihet duke "u bërë i kuptueshëm për tjetrin" ose "për të mos bërë poza". Gjuha e shquar nuk është vetëm e rregullt nga ana gramatikore, mbi të gjitha ajo është e përshtatshme nga ana shoqërore. Komunikimi është një treg, ku personat dhe veprimet e tyre synojnë t'u ja pin një "çmim" dhe vlerësohen sipas kutit të normave e të përdorimeve mbizotëruese. Mirëpo ne nuk kemi përvetësuar që të gjithë po ato shprehi për të zotëruar format e ligjshme, as në sjelljen tonë, as në shqiptimin tonë, as në gramatikën tonë. Që një mikroborgjez të përvetësojë gjuhën e sunduesve i duhet një përpjekje e vazhdueshme, gjurmët e së cilës dalin në tensionin, si dhe në orvatjet për të lëvruar një stil të përshtatshëm. Anasjelltas, dallimi del në qëndrimin në largësi, në çlirtësinë e kontrolluar, në kundërshtim të plotë me hiperkorrektesën, nëpërmjet së cilës trashëgimtarët e vërtetë të pushtetit shoqëror pohojnë çlirtësinë e tyre "të natyrshme".

4.Retorika është mësuar gjerësisht gjatë gjithë lashtësisë greko-romake e pastaj gjatë Rilindjes. Prestigji i gojëtarisë tashmë kishte themele të qëndrue-shme në Romë e në Gali. Diodori i Sicilisë na thotë se galët, në fjalimet e tyre kanë "shprehje të shkurtër, enigmatike, që vepron me anë të aluzioneve e të nënkuptimeve", praktika të cilat nuk janë pa lidhje me rregullat e retorikës, gjë që shpjegon interesimin e tyre për të. Gojëtari i qytetit nuk jepte ndihmesë vetëm në organizimin e ceremonive publike, për festa ose për lojëra. Ai ishte në mënyrë të natyrshme i dërguar i perandorit për misione delikate, që paraqisnin interes për bashkatdhetarët e tij: për shtyrjen e detyrimeve, faljet e ndryshme etj. Prestigji i retorikut ishte i tillë, sa vetëm ai mund ta bënte pe-shoren të anonte nga ata që paraqisnin lutjen. Edhe karriera politike, ashtu si edhe sot varej nga përvetësimi letrar i të folurit.

Por mendimi, sipas të cilit gojëtaria ishte bartësja e natyrës së marrëdhënieve njerëzore hap pas hapi u bë copë-copë prej racionalizmit dekartian. Metoda e Dekartit në të vërtetë shfaq dëshirën për ta zhdukur gojëtarinë. Ideja në bazë të saj është se çfarëdo mundësie diskutimi për një fakt nënkupton se ai është i vetmi i mundshëm, ose se çka është thjesht e mundshme ka shumë gjasa që të jetë e rreme. Kultura e dëshmisë racionale hap pas hapi e fitoi për vete një pjesë të hapësirës, që e zinte kultura e argumentimit. Dija moderne, duke kërkuar gjuhën universale (Breton 1987; Winston 1988), i shpërfilli deri në përbuzje thesaret e të folurit njerëzor. Shekulli XIX dhe XX përkohësisht e harruan retorikën, ajo u zhduk si e tillë prej programeve të mësimdhënies, dhe nuk gjente më vend, veçse me një shfaqje të dyfishtë: te përdorimi masiv i teknikave të propagandave ideologjike, në të cilat hodhi rrënjë reklama, dhe te apologjia sistematike e racionalizmit shkencor.

1.Mbi komunikimin ndërmjet personave

Në mesin e shekullit XX u duk një përtëritje e intersimit për pënnasën ndërpersonale të marrëdhënieve njerëzore e paralelisht u shfaq një temë, që në një farë mënyre ishte e re: komunikimi. Ky vetëdijësim ndodhi në një kon-tekst, që mbante vulën e tre fakteve kryesore; klima e krijuar prej dy luftërave botërore dhe e cila u ushqye prej gjendjes së konfliktit të fshehur, që pasoi të dytën; tërheqja e humanizmit tradicional dhe kriza e bashkëlidhur e vlerave; përparimi i kërkimeve shkencore, që i hapën komunikimit troje të reja. Kësh-tu u vendos bashkëpunimi ndërmjet shkencave teknologjike dhe shkencave humane. Si rrjedhim, u përftua një vështrim i përtërirë i komunikimit, që shi-het tashmë si sjellje globale.

Pa asnjë dyshim. klima e luftës ka ndikuar ndjeshëm për vetëdijësimin rreth rëndësisë së dukurive të komunikimit. Mësimi i gjuhëve të huaja (Foreign Language Teaching) përjetoi një vrall të dukshëm, sidomos në Shtetet e Bashkuara, që nga koha e të dyja luftërave. Në Francë mësimi i frëngjishtes si gjuhë e huaj është zhvilluar kryesisht pas fundit të luftës në Algjeri dhe me shkolonizimin, në një epokë kur u vetëdijësuan, se ndikimi i një shteti që kërkon të ruajë, të paktën pjesërisht, statusin e vet si "fuqi e madhe", varej pjesë-risht nga vendi, që zinte gjuha e tij në botë dhe ku qeveria e vendit zbatonte në këtë fushë një poiitikë të vullnetshme.

Në periudhën menjëherë pas iufle paralelisht vëmë re tërheqjen e humanizmit, i cili në qendër të gjithçkaje vinte njeriun. Kjo është epoka e ngadhë-njimit të marksizmit dhe të ekzistencializmit të Sartrit. Atëherë u jepet rëndësi gjithnjë e më e madhe anëve morale të veprimit dhe pragmatizmit të ma-rrëdhënieve. Ndonëse flton si frytshmëri reale, komunikimi nuk ecën më në vetvete në planin teorik dhe nis të studiohet në të gjitha përmasat e tij. Sukse si përshtypjelënës që arrihet në komunikimin masiv nuk përjashton interesi-min për marrëdhëniet ndërmjet individëve.

Që nga kjo periudhë kërkimet shkencore e teknologjike orientohen, nga njëra anë, drejt kërkimeve për trajtimin optimal të informacionit dhe të komu-nikimit në trajtën fizike, për shembull, në sektorin e telefonisë, dhe nga ana tjetër, për të marrë parasysh përmasën ndërvepruese të veprimtarisë shoqërore. Duke nisur nga viti 1945, siç e kemi nënvizuar (nga faqja 43 deri 50), inxhi-nierët dhe matematikanët bënë hapa të mëdhenj përpara në njohjen e ligjeve, që drejtojnë kodimin, transferimin, optimizimin e informacionit numerik. Paraqitja e teorisë së informacionit nga C.E. Shanoni, pastaj konceptimi i kompjuterit të sotëm nga J. fon Nojmani shënojnë dy etapat e mëdha të këtij zhvillimi.

Nga ana e tyre, shkencat humane nuk mbetën në vend numëro. Tradita që në psikologji nxjerr përpara objektet e vëzhgueshme realisht, bëri që të përparonte ideja, se sjellja është një objekt studimi në vetvete. Veç kësaj, Bejtsoni (1936) me tezën e tij për Latmulët, hapi rrugën e përsiatjeve rreth rolit themelvënës, të cilin në ndërtimin e lidhjes shoqërore e luanin modelet e ndërveprimit, që drejtojnë marrëdhëniet ndërmjet anëtarëve të një grupi shoqëror. Këtij takimi ndërmjet shkencave të përpikta e teknologjike, nga njëra anë, dhe shkencave humane, nga ana tjetër, i detyrohet mjaft zhvillimi i kërkimeve lidhur me komunikimin ndërpersonal (Breton & Proulx 1989). Kjo dukuri, që nuk është kaq e shpeshtë, solli lindjen e një fushe të re analize. Vendi i këtij takimi dihet. Është fjala për seminarin, ku duke nisur nga viti 1952 punuan së bashku matematikanë si Norbert Vineri, themeluesi i kibernetikës, dhe Nojmani, antropologë si Margaret Mid dhe Gregori Bejtsoni, lo-gjicienë si Julian Bigelou, mjekë si Arturo Rosenblueth. Këta burra e këto gra ndërtuan konceptin modern të komunikimit, për të cilin përhapësit kryesorë kanë qenë Vineri dhe Bejtsoni, në fisha të ndryshme.

Ky bashkëpunim u bë i mundur sepse shumë prej inxhinierëve janë të bindur, që informacioni numerik, në një farë mase, mund të na bëjë të rrokim domethënien e thënieve, ndërsa kërkuesit në fushat e shkencave humane janë të bindur, se lënda njerëzore e ndërveprimeve mund të bëhet objekt i njehsi-mit. Paraardhës i konceptit modern të komunikimit, që do të trupëzohej ve-tëm nga fundi i viteve 1940, ka qenë në vitin 1942 nocioni i "sjelljes në shkëmbimin e informacionit", të cilin Vineri e veçoi njëkohësisht me sistemi-min e koncepteve feed-back, input dhe output (feed-back ose prapaveprimi është veprimi që ushtrohet, pas një turbullimi, mbi vlerat e hyrjes - input -prej vlerave të daljes - ojitput -, që rivendos vlerat fillestare).

Nuk do të kuptohej ndonjë gjë e madhe nga kjo fushë e re, që është komunikimi ndërpersonal, nëse nuk do të shihnim qartë, se në cilën pikë ky koncept priret të kryejë një shkëputje rrënjësore me mënyrat e mëparshme të të menduarit. Siç e ka shpjeguar Vineri (1961) që në fillimet e përsiatjeve të veta, metoda e studimit e sjelljes kishte si rol që të zëvendësonte gjithë metodat shkencore, të cilat kishin qenë në përdorim deri atëherë. Sipas tij, dukuritë natyrore nuk ekzistojnë në vetvete, sepse realja formohet tërësisht prej marrëdhënieve që kanë dukuritë ndërmjet tyre. Veprimtaria e komunikimit atëherë bëhet pjesë përbërëse e reales. Kushdo e ndien mirë, që ndodhemi në prani të një paradigme të vërtetë themelvënëse. Duhen lëvruarnë thellësi pjesa më e madhe e studimeve të mëtejshme mbi komunikimin ndërpersonal. Rrjedhi-misht, nuk mund të studiohet tnë individi në gjendje të izoluar, sepse do të ndodhte heqja e njërës prej përmasave thelbësore të realitetit të tij: në të gjitha nivelet, qenia njerëzore është thelbësisht komunikuese, në kuptimin që shkencave humane u imponohet një qasje globale për sjelljen e komunikimit. Përsëri ato përfitojnë nga ndihmesa që e japin shkencat, të cilat nuk janë po-saçërisht humane (nëse mund ta themi kështu).

2.Metodat e vëzhgimit global

1 .Drejtimi ndërveprues u shfaq kështu si më novator në shkencat humane, pas periudhës në të cilën mbizotëronte strukturalizmi. Ai i ka rrënjët në një rrymë historike mjaft të lashtë. Lidhur me këtë duhen cituar disa paraardhës, si sociologu gjerman George Simmel, ose filozofi dhe psikologu amerikan George H. Mead. Qasja nga pikëpamja e ndërveprimit i jep përparësi ndikimit, që ushtrojnë mbi njëri-tjetrin individët, të cilët janë përfshirë në një situatë komunikimi. Ajo ka hequr dorë prej idesë për një marrës pasiv dhe është për një partner veprues, i cili vazhdimisht i dërgon dhënësit mesazhe, duke nisur nga efekti që shkakton mbi të ligjërata e këtij dhënësi (Marc & Picard 1983).

Ky orientim i ri nënkupton njëherësh edhe një metodologji të posaçme, të themeluar kryesisht mbi një përçapje vëzhgimi dhe përshkrimi, që shpesh shfrytëzon forma të ndryshme regjistrimi (fotografi, magnetofonë, filma, vi-deo). Ai i jep përparësi vëzhgimit "natyralist", një pune në terren, që përpiqet të rrokë situatat e jetës së përditshme reale dhe autentike, në kundërvënie me situatai e ndërtuara, të studiuara eksperimentalisht në laborator. Ai përqen-drohet te procesi i komunikimit, të vështruar si një dukuri globale, që për-fshin së bashku disa mënyra të sjelljes (të folurit, mimikën, vështrimet, gjes-tet, largesinë ndërpersonale) dhe si njësi bazë zgjedh ndërveprimin ndërmjet individëve e jo individin të marrë veçan.

2.Për çështjen e komunikimit, qasja ndërvepruese i detyrohet mjaft teorisë së sistemeve, të frymëzuar prej kibernetikës, e cila ngulnion nga ana e vet, mbi dinamikën e rregullimit, mbi integrimin e secilit sistem në entitete më të gjera, dhe mbi shkëmbimet ndërmjet sistemeve. Qasja sistemore u nënshtro-het një vargu parimesh, ndër të cilat më të rëndësishmet janë parimi i tërësisë dhe parimi i shkakësisë qarkore.

Parimi i lërësisë nënkupton, që një sistem nuk është një shtim i thjeshtë elementësh, por zotëron tipare të vetat, të ndryshme prej atyre që kanë ele-mentët të marrë të veçuar. Kështu ndërveprimi nuk mund të përmblidhet në veprimin e një subjekti - një koncept gjuhësor e psikanalitik, që e quan të paravendosur se subjektiviteti ndërtohet gjatë ushtrimit të ligjëratës, njëko hësisht duke i dhënë gjuhës vatrën e organizimit - mbi subjektin tjetër; marrëdhënia nënë-fëmijë, për shembull, nuk mund të kuptohet si vetëm ndikimi i sjelljes së nënës mbi atë të fëmijës, porse si përshtatje e dyanshme, që riven-doset në kontekstin familjar. Sa për parimin e shkakësisë qarkore, ai del nga kjo pikëvështrimi dhe do të thotë se sjellja e secilit përfshihet në një lojë të ndërlikuar veprimesh e prapaveprimesh.

3Sipas këtij konceptimi, bashkëbiseduesit nuk kënaqen duke shkëmbyer informacione, ata janë të përfshirë në një veprimtari bashkëpunimi fjalësor, në të cilën janë të pandashëm. Është puna për një veprimtari të përbashkët, sepse thënia e secilit gjen mbështetje te thënia e tjetrit (Berne 1975; Ghig-lione 1985). Interlokucioni bëhet kështu një koncept "i parë", prej të cilit e marrin prejardhjen nocionet e lokucionares dhe të alokucionares. "Uni" nuk zbulohet në vetvete, siç e kishte vënë re tashmë Benvenisti, porse në alo-kucionarin e një "ti" dhe pikërisht në të folurit që shkëmbehet, subjekti e njeh veten dhe e përcakton në marrëdhënie me tjetrin (Jacques 1979).

Kështu koraunikimi del si veprimtari marrëveshjeje. Kur bashkëbisedue-sit përfshihen në një shkëmbim, ata pajtohen në mënyrë të nënkuptuar, duke pasur të nënkuptuar tërësinë e dukurive, nëpërmjet të cilave thënia shpreh me tepër ose një gjë tjetër kundrejt kuptimit të drejtpërdrejtë të thënies. Përveç tipave të ndryshëm të ngërthimit, të cilët i njeh pragmatika, studiuesit që i përmbahen qasjes ndërvepruese, e zgjerojnë ngërthimin për tërësinë e shenjave, që shkëmbehen pavetëdijshëm mes bashkëbiseduesve, duke nisur me parimet dhe rregullat, të cilat e ndërtojnë atë shkëmbim: i tillë është parimi i reciprocitetit, i cili shënon njohjen e tjetrit si bashëkbisedues të vërtetë. Këtë proces e ka përshkruar mjaft mirë Klod Levi-Strosi (1967: 70) lidhur me ofrimin ritual të gotës:

"Partneri, i cili kishte të drejtën të rrinte i rezervuar, ngacmohet që të dalë prej asaj gjendjeje; vera e ofruar sjell ndër mend verën e dhënë. përzemërsia kërkon përzemërsi. Marrëdhënia e indiferencës, duke nisur nga çasti kur njëri prej my-safirëve vendos që ta braktisë. nuk mund të rivendoset rnë ashtu siç kishte qenë: tashmë ajo mundtë jetë vetërn e përzemërsisë ose e armiqësisë: nuk është lenë shteg, pa sjellë një fyerje. që të kundërshtohet gota ofruar fqinjit. Kurse pranimi i gostitjes përfton të drejtën për një ofertë tjetër. për bisedimin, Kështu vendoset një ujëvarë e tërë lidhjesh të imëta shoqërore, nëpërmjet një vargu luhatjesh me ndërkëmbim. sipas të cilave hapet një e drejtë duke bërë ofertën dhe merret një detyrim duke e pranuar, dhe kurdoherë në të dy kuptimet, përtej asaj që është dhënë ose është marrë."

Një parim tjetër, parimi i ndikimit, na çon te fakti, që çdo shkëmbirn ko-munikues është bartës i një koje në lojë dhe secili prej të dy bashkëbise-duesve orvatet që ta sigurojë për vete zotërimin e saj, të ndikojë mbi ortakun, duke bashkëbiseduar me të përmes strategjive të ndryshme.

4.Përveç nevojës që të merret parasysh situata e ligjëratës, tërësia e rrethanave në të cilat shtjellohet një akt komunikimi, mjedisi fizik e shoqëror ku zhvillohet ky akt, kjo qasje ka sjellë gjithashtu që të rishikohet skema e ko-munikimit. Situata vështrohet si një element, që kushtëzon shkëmbimin dhe të cilit, nga ana e vet, i bën jehonë. Prandaj nuk mund të lihet mënjane.